15 câu hỏi khơi gợi trí tò mò của trẻ mà bố mẹ nên “nằm lòng”

Làm thế nào để giúp trẻ thông minh hơn? Đó là câu hỏi mà rất nhiều bậc làm cha mẹ mong muốn thậm chí là khát khao có được câu trả lời. Nhiều người chọn cách cho con đi học sớm ở những môi trường giáo dục hiện đại tiện nghi, cho con đọc sách vĩ mô hoặc nói chuyện với con về các nguyên tắc, nguyên lý vận hành của xã hội. 

Thế nhưng, một điều hiển nhiên không phải ai cũng biết rằng thông minh không phải là một yếu tố bẩm sinh và thông minh cũng không phải là “siêu năng lực” giúp trẻ đạt được mọi thành công và tình cảm yêu mến của mọi người. 

Tất cả chúng ta đều biết rằng Newton, Darwin, Einstein hoàn toàn không phải là một đứa trẻ xuất chúng từ khi lọt lòng, chưa kể họ còn phải chịu đựng những lời chê bai, kỳ thị về sự lập dị và chậm tiến. Vậy tại sao họ vẫn trở thành những bậc vĩ nhân khiến cả thế giới phải ngưỡng mộ và kính trọng?  

Câu trả lời nằm ở việc lúc nào họ cũng đặt câu hỏi tại sao với những sự vật, hiện tượng xảy ra xung quanh mình.   

Óc tò mò, ham học hỏi, sự đam mê và kiên nhẫn đã giúp họ đạt được những thành tựu làm thay đổi “bộ mặt” của nền khoa học nhân loại.

Vậy làm thế nào để kích thích sự tò mò, sáng tạo trong một đứa trẻ? Dưới đây là 15 câu hỏi gợi ý mà các bậc phụ huynh đều phải nằm lòng. 

1. Các bạn của con đã làm gì hôm nay? 

Trẻ sẽ hào hứng kể lại cho bạn nghe những câu chuyện ngày hôm nay ở lớp, trẻ đã học được những gì, bạn của trẻ đã vui đùa ra sao… Và điều làm trẻ tò mò là ngày mai đến lớp thế nào. 

2. Con mong muốn gì khi thức dậy? 

Lúc thức dậy con có thể trở thành một siêu anh hùng hay một công chúa không nhỉ? Trí tò mò sẽ giúp trẻ háo hức hơn khi thức dậy vào sáng hôm sau. 

3. Nếu phải ở trong rừng hoặc trên hoang đảo, con sẽ làm gì?  

Hãy khéo léo để trẻ liên tưởng đến khung cảnh của câu chuyện “Robinson trên hoang đảo”, trẻ sẽ làm bạn với cây cối và muôn thú hay sẽ tìm cách quay trở vào bờ? Trẻ sẽ có những cuộc hành trình thú vị hơn bạn tưởng đấy!

4. Con nghĩ các con vật nói chuyện với nhau như thế nào?

Không dừng lại ở việc con mèo kêu “meo meo” hay cún con kêu “gâu gâu”, mèo và cún sẽ đối thoại với nhau thế nào? Và đôi khi, trẻ còn kể cho bạn nghe những màn trò chuyện của trẻ và chú kiến trên tường lúc sáng nay nữa cơ.   

5. Tại sao con lại thích mùa hè hơn mùa đông?

Bạn sẽ mong chờ câu trả lời của trẻ là vì mùa hè con được đi chơi, mùa đông thì rất lạnh hay vì “Con muốn được làm chú lạc đà đi trên sa mạc”. Trí tưởng tượng và sự tò mò sẽ khiến trẻ thích thú tìm hiểu những đặc tính thời tiết, hãy trò chuyện với con về những câu chuyện địa lý nhé!

6. Nếu con có bạn bè ở khắp thế giới, con sẽ giữ liên lạc với các bạn như thế nào?

Con sẽ dùng cánh cửa thần kỳ của Doraemon hay dùng bồ câu đưa thư, hay biến hóa như những siêu anh hùng. Bạn nghĩ với trí óc của một đứa trẻ 2-4 tuổi, sẽ là lựa chọn nào nhỉ?

7. Nếu được đổi vai trò với cô giáo của con vào ngày mai, con sẽ dạy gì trong lớp?

Bé gái thường rất thích được làm cô giáo và tất nhiên, nếu được hỏi như thế, bé sẽ ngay lập tức hình dung đến việc mình sẽ làm cô giáo như thế nào, dạy những gì và yêu thương các em học sinh đến đâu. 

8. Tại sao con chim lại bay trên trời còn cá thì bơi dưới nước?

Chú chim đang hót bài gì trên cây thế nhỉ? Chú cá tung tăng dưới nước có bao giờ mỏi không? Trẻ sẽ rất hào hứng kể cho bạn nghe về những bài hát hay những vũ điệu mà trẻ hình dung ra lúc ấy.  

9. Tại sao mặt trăng có lúc hình tròn có lúc hình lưỡi liềm?

Nếu bé hỏi vậy bạn sẽ phải suy nghĩ xem nên giải thích cho bé là do hiện tượng thiên văn hay do trăng lúc vui lúc buồn. 

10. Con yêu bố/mẹ nhiều thế nào?

Câu chuyện sẽ chỉ dừng lại ở việc bé trả lời: “Con có yêu” hay bé sẽ tiếp tục “Tại sao bố mẹ yêu con nhiều đến thế?” “Bố mẹ có yêu em búp bê của con không?”… Phần quyết định này nằm ở bố mẹ!

11. Vì sao người nhện lại là siêu anh hùng nhỉ?

Các cậu bé ở độ tuổi này thường rất thích những siêu anh hùng, mơ ước được trở thành một anh chàng Spyderman lừng lẫy, đi khắp nơi giải cứu thế giới. “Nếu là một siêu anh hùng, con sẽ…” hãy lắng nghe câu chuyện của bé nhé!

12. Con thấy thế nào nếu được hóa thân thành cô Tấm trong truyện cổ tích?

Sẽ thật thú vị khi hình dung mình là một cô Tấm, chú chim vàng anh, khung cữi, rồi đến quả thị… Hãy thật hào hứng cùng trẻ khám phá thế giới cổ tích đầy màu sắc. 

13. Chuyện gì sẽ xảy ra nếu con thấy 2 xe tông nhau trên đường?

Blackwell, giáo viên khoa học tại California cho biết mình không phải đối mặt với vấn đề trẻ thường xuyên nhàm chán bởi học sinh của cô luôn thích tìm hiểu những bí ẩn trong khoa học: Chuyện gì xảy ra khi hai xe tông nhau? Chúng sẽ thi nhau hình dung về hiện trường vụ án, về nguyên nhân và thậm chí là kết quả sau cùng. 

14. Tại sao chị A lại giống mẹ hơn giống bố?

Tương tự như câu hỏi số 13, điều này giúp trẻ hình dung rõ hơn về sự di truyền, rồi trẻ sẽ tự đánh giá mình giống bố hay giống mẹ nhiều hơn, bạn thử xem nhé!

15. Con có muốn trở thành một phi hành gia không?

Hãy chọn cách đưa ra vấn đề với từ ngữ thú vị có liên quan đến du hành vũ trụ để giúp con bạn nắm thế chủ động trong câu chuyện. “Các bé sẽ rất thích thú khi phát hiện ra điều gì đó vì chính các bé là người tạo dựng nên kiến thức của mình.” - cô Evie Malaia, PGS tại Trung tâm Trí óc, Não bộ và Giáo dục Tây Nam, thuộc ĐH Texas, Mỹ cho biết thêm. 

Một nghiên cứu xuất bản vào số tháng 10 trên tạp trí Neuron của nhà tâm lý

Charan Ranganath, thuộc Đại học California đã chỉ ra rằng: “Khi sự tò mò của các nghiệm thể được khơi gợi, những vùng não điều hòa sự vui thích và tưởng thưởng được kích hoạt. Trí não lúc tò mò cũng làm cho hoạt động ở hồi hải mã tăng lên, điều này có liên hệ đến việc tạo thành ký ức.” Đây chính là lý giải khoa học nhất cho việc trẻ nhớ lâu hơn qua những lần tự mình tìm ra câu trả lời. 

Không có điều gì tuyệt vời hơn bằng việc chính con được trải nghiệm, tự tìm tòi đáp án cho những câu hỏi của mình. Hãy sẵn sàng đưa con đi dã ngoại tới các làng quê, khu vườn, hồ nuôi cá, vườn thú hoặc công viên quốc gia để con được tự do khám phá những điều con chưa biết.  

Hãy chia sẻ với con các vấn đề gần gũi nhất, tự nhiên nhất và cùng con tìm hiểu điều đó. Đừng ngần ngại nói với con những điều bạn chưa biết và đề nghị con cùng bạn tìm lời giải đáp.