Nhà nghiên cứu giáo dục Nguyễn Sóng Hiền- Liên đoàn giáo dục độc lập Úc.
Không nên thương mại SGK phổ thông?
Nhà nghiên cứu giáo dục Nguyễn Sóng Hiền cho rằng, nếu sách giáo khoa chúng ta xem là tài liệu phục vụ cho việc dạy học vậy tại sao nó không phải là nguồn miễn phí cho người học?
"Việc thương mại hoá SGK phổ thông liệu có đang đi ngược lại sứ mệnh của nền giáo dục xã hội chủ nghĩa không? Một nền giáo dục đại chúng, công bằng và bình đẳng trong tiếp cận và mọi nguồn lực giáo dục và không học sinh nào bị bỏ lại phía sau" - ông Hiền nêu quan điểm.
Ông Hiền cũng chia sẻ, tư duy và cách tiếp cận về thiết kế chương trình giáo dục của Úc và các nước có nền giáo dục phát triển rất khác biệt so với ở Việt Nam thậm chí là đối lập. Ở những quốc gia này chương trình giáo dục không bao giờ đồng nhất với chương trình SGK.
Ông Hiền đưa ra Úc là một ví dụ. Ở Úc, Bộ Giáo dục tiểu bang thiết kế và ban hành quy định tổng quát về chương trình học và các tiêu chuẩn đầu ra của người học cần đạt. Dựa vào khung của Bộ, các trường sẽ lên chương trình dạy và học cụ thể.
Theo đó, thầy cô được quyền chủ động lựa chọn tài liệu dạy và các học cụ để phục vụ cho bài giảng của mình hướng đến giúp học sinh đạt được các mục tiêu, tiêu chí chuẩn đầu ra theo quy định chung.
Vì vậy, giáo dục phổ thông của Úc không có sách giáo khoa, chỉ có sách như tài liệu tham khảo hỗ trợ cho việc dạy và học. Học sinh có thể mượn những sách này ngay trong thư viện trường mình.
"Vậy tại sao lại có sự khác biệt như vậy? Vì ngay từ khi thiết kế chương trình giáo dục họ đã định sẵn một triết lý giáo dục để hướng tới. Vì vậy, nếu chương trình được thiết kế đóng khung trong SGK sẽ kìm hãm sức sáng tạo của cả người dạy và người học. Và lối giáo dục theo đọc chép và ghi nhớ vẫn là tất yếu. Kiến thức của SGK vẫn là chân lý, lời cô dạy vẫn là chuẩn mực của tri thức" - ông Hiền nêu quan điểm.
Vậy nếu không có SGK ở Úc thầy cô dạy như thế nào? Ông Hiền cho biết, giáo viên ở Úc hoàn toàn chủ động trong việc lựa chọn và quyết định về tài liệu phục vụ cho bài giảng của mình dựa trên chuẩn đầu ra chung của Bộ và mục tiêu hướng tới của chương trình nhà trường.
"Nếu chương trình được thiết kế đóng khung trong SGK sẽ kìm hãm sức sáng tạo của cả người dạy và người học.
SGK chỉ nên được xem như tài liệu tham khảo, hỗ trợ cho quá trình giáo dục. Bộ GD&ĐT có thể dùng ngân sách mua bản quyền của các nhà xuất bản một lần và phát hành miễn phí', - Nhà nghiên cứu giáo dục Nguyễn Sóng Hiền.
Hàng năm các trường lên chương trình học đều có sự tham gia góp ý của đại diện thầy cô, học sinh, phụ huynh và cộng đồng cư dân địa phương. Chương trình học phản ánh tầm nhìn, định hướng và mục đích của mỗi trường.
Nó hướng tới các chuẩn mực quốc tế nhằm xây dựng danh tiếng và thương hiệu chất lượng giáo dục toàn cầu. Những trường phổ thông này không chỉ phục vụ nhu cầu giáo dục phổ cập của địa phương mà còn là điểm đến du học cho nhiều học sinh quốc tế.
Giải pháp nào cho vấn đề này?, ông Hiền cho rằng, trước hết cần phải xoá bỏ ngay tư duy lỗi thời đồng nhất chương trình giáo dục với chương trình SGK. Nếu tiếp tục cách tiếp cận này chúng ta vẫn chưa thể đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục hiện nay.
"SGK chỉ nên được xem như tài liệu tham khảo, hỗ trợ cho quá trình giáo dục. Bộ giáo dục có thể dùng ngân sách mua bản quyền của các nhà xuất bản một lần và phát hành miễn phí ở dạng sách điện tử, hoặc có thể sách giấy cho các thư viện trường học để mọi tầng lớp học sinh hoặc giáo viên đều có thể tiếp cận" - ông Hiền nói.
Ông Hiền cũng cho rằng, đối với Việt Nam hiện nay đang có những yếu tố thương mại xâm lấn vào hệ thống giáo dục phổ thông. Việc tăng giá SGK gấp ba bốn lần chỉ vì bìa đẹp, khổ to là một minh chứng rõ ràng.
Nhà nghiên cứu giáo dục Nguyễn Sóng Hiền tốt nghiệp bằng MPhil nghiên cứu giáo dục trường ĐH Newcastle; Bằng Graduate Diploma về quản lý sau đại học Viện giáo dục chuyên nghiệp Australia; Bằng Diploma công nghệ thông tin Sydney College.
Thạc sĩ quản lý giáo dục, ĐH Vinh Cử nhân tiếng Anh ĐH Quy Nhơn.
Thành viên hiệp hội các nhà giáo dục quốc tế (NAFSA) Thành viên liên đoàn giáo dục độc lập Úc (IEU) Thành viên hiệp hội giáo dục đào tạo nghề Úc Ban kiểm duyệt tạp chí nghiên cứu quốc tế International Journal of Training Research.
Công trình công bố quốc tế : History of Vietnamese Vocational Training and Education since 1954 The development of Vietnamese Vocational Training and Education Models since 1954. NXB Francis & Taylor, London.
Sách xuất bản : Lãnh đạo và quản lý nhà trường trong thế kỷ 21.
Dịch giả : Túp Lều Bác Tôm NXB văn học. Nghị sĩ sinh viên quốc tế đại diện sinh viên quốc tế 30 quốc gia các nước khu vực Tây Thái Bình Dương.
Link gốc: https://tienphong.vn/bo-gd-dt-de-xuat-dung-ngan-sach-mua-sgk-cho-hoc-sinh-muon-trong-vong-luan-quan-post1449415.tpo
Theo ttvn.vn