Đó là một trong hai ca "ghép tạng xuyên Việt" lần 3 vừa được bệnh viện (BV) Chợ Rẫy (TP.HCM) công bố trong sáng 19/3.
Cụ thể vào ngày 25/2, phía BV nhận được thông tin sẽ được điều phối một quả tim từ BV Trung uơng Quân đội 108 (Hà Nội) chuyển vào. Người hiến tạng là một nam quân nhân (45 tuổi) gặp nạn khi đang làm nhiệm vụ.
Giám đốc BV Chợ Rẫy ra tận cổng BV chờ đợi nguồn tạng trở về ngày 26/2.
PGS Phạm Thị Ngọc Thảo, Phó giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy kể lại, ngay sau khi nhận được thông tin từ Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, BV ngay lập tức liên hệ bệnh nhân phù hợp. Và anh N.Q.H (29 tuổi, quê Tiền Giang), một thanh niên bị bệnh cơ tim giãn nở may mắn được lựa chọn.
PGS Phạm Thị Ngọc Thảo kể lại khoảnh khắc nhận nguồn tạng hiến.
Nhưng lúc này, cha của anh H. lại có ý định buông xuôi, bởi chi phí cho ca ghép tim là rất lớn, phía gia đình không thể kham nổi. Không thể để bệnh nhân bỏ đi cơ hội sống như hai lần trước, lãnh đạo BV Chợ Rẫy quyết định bằng mọi giá phải ghép tim cho bệnh nhân, tiền bạc tính sau!
Lúc này có hai lựa chọn: Đưa bệnh nhân ra Hà Nội ghép tim hay mang quả tim từ Bắc vào Sài Gòn. 2 tiếng sau khi quyết định chọn phương án 2, phía BV nhận thêm thông tin sẽ được điều phối thêm một quả thận của người quân nhân.
Tiến sĩ Dư Thị Ngọc Thu, Trưởng Đơn vị điều phối ghép các bộ phận cơ thể người, BV Chợ Rẫy chia sẻ, lúc này phía BV lại tiếp tục rà soát thêm bệnh nhân phù hợp để nhận thận. Ngay trong ngày 25/2, nhân viên đơn vị đã liên lạc đến gia đình bệnh nhân P.H.T (25 tuổi, quê Ninh Thuận). Đây là cô nữ sinh đã có gần 3 năm trời chống chọi căn bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối, sức khỏe đang dần suy kiệt.
Tiến sĩ Dư Thị Ngọc Thu chia sẻ về khoảng thời gian thần tốc sàng lọc bệnh nhân nhận tạng.
Thật gấp rút, ekip chuyên gia từ BV Chợ Rẫy phối hợp chặt chẽ cùng BV 108, và với sự hỗ trợ của cảng hàng không 2 miền, quả tim trong vòng 6 tiếng đã được chuyển từ Hà Nội vào Sài Gòn. Sau đó, đến lượt quả thận cũng được điều phối đến. Mọi thứ chóng vánh đến nỗi nguồn tạng ngay khi hạ cánh từ sân bay Tân Sơn Nhất được đưa đến BV Chợ Rẫy trong vỏn vẹn 15 phút đồng hồ.
Ca phẫu thuật ghép tim được thực hiện trong 6 tiếng đồng hồ.
Cuộc phẫu thuật ghép tim được thực hiện từ 14h30 ngày 26/2. Đến 19h15, tim bệnh nhân đập lại, cuộc mổ hoàn tất lúc 21h30. Còn ca ghép thận cũng được thực hiện căng thẳng trong gần 5 tiếng đồng hồ đêm cùng ngày. Đến rạng sáng 27/2, quả thận cũng được đưa vào cơ thể nữ bệnh nhân T. một cách hoàn hảo.
Nam bệnh nhân được ghép tim (trên) và cô gái được ghép thận (dưới) đang dần hồi phục sức khỏe.
Theo các bác sĩ, tính khó khăn của hai ca ghép tạng lần này là làm sao phải chuyển nguồn tạng "xuyên Việt" thật nhanh, bởi theo y văn, khoảng thời gian ghép tạng tối ưu là từ 4-6 giờ. Quá thời gian này, mọi thứ có thể sẽ rất tệ. Việc lựa chọn danh sách bệnh nhân phù hợp thật nhanh cũng là một vấn đề căng thẳng.
"Thành công của hai ca ghép tạng xuyên Việt lần 3 đã thể hiện rõ tính công khai, minh bạch trong ghép tạng - thành quả có được sau khi thành lập Trung tâm điều phối hiến ghép tạng quốc gia. Đồng thời thể hiện tính ưu việt, nhân văn của ngành y tế, vì đây là 2 bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn, không đủ tiền để thực hiện ca ghép được BV vận động mạnh thường quân giúp đỡ. Chúng tôi xin gửi lời tri ân đến bệnh nhân và gia đình đã hi sinh để mang lại sự sống cho người khác" - PGS Thảo xúc động chia sẻ.
Mẹ con bệnh nhân T. thời điểm cô gái vừa ghép thận xong.
PGS Trần Quyết Tiến, Giám đốc Trung tâm Tim mạch BV Chợ Rẫy cho biết, đây là ca ghép tim thứ 2 nhưng là lần đầu tiên BV Chợ Rẫy ghép tim với nguồn tạng từ Bắc vào Nam. Dù ngay trong ngày nghỉ nhưng khi được điều động, các bác sĩ vẫn có mặt với tinh thần hăng say quay về ngay. Ca ghép tạng lần này đã vượt qua giới hạn về khoảng cách (khoảng cách ghép tạng tối ưu là trong 400km) và giới hạn về các thủ tục hành chính.
Ngoài vấn đề hòa hợp miễn dịch ghép cho bệnh nhân, phục vụ máu và các chế phẩm máu cũng được chuẩn bị kỹ lưỡng. Cả 2 ca ghép tim, thận tiến hành gần như cùng lúc nên cực kỳ căng thẳng. Người cho ở Hà Nội, người bệnh ở Ninh Thuận, rất xa BV nên phải nói việc lấy mẫu máu để chọn người nhận là hết sức khẩn trương.
Nhớ lại khoảnh khắc đặc biệt ngày hôm ấy, PGS Thái Minh Sâm, Trưởng khoa Ngoại Thận Tiết niệu, BV Chợ Rẫy chia sẻ, quả thận ngay khi được ghép đầy đặn vào cơ thể bệnh nhân T. đã hoạt động ngay sau khi mở clamp mạch máu. Để ăn mừng thành quả, ekip phẫu thuật của BV Chợ Rẫy và BV Việt Đức đã cùng nhau đi ăn tối tại một quán lề đường. Lúc ấy, đồng hồ vừa chuyển sang ngày 27/2 - Ngày Thầy thuốc Việt Nam được ít phút.
Mới chỉ có hơn 30 trường hợp ghép thận từ người cho chết não tại BV Chợ Rẫy.
Theo PGS Sâm, dù BV Chợ Rẫy đã thực hiện 665 ca ghép thận nhưng chỉ có 33 trường hợp người cho chết não, chiếm 5% tổng số ca. BV đang phấn đấu nâng con số này lên 30-40% để đáp ứng nhu cầu.
Sau trường hợp bé Hải An hiến giác mạc gây xúc động dư luận, số lượng người đăng ký hiến tạng ngày càng tăng. Các bác sĩ hi vọng cộng đồng cùng chung tay để nghĩa cử hiến tạng cao đẹp được phát huy, cứu sống ngày càng nhiều trường hợp khác.