Căng thẳng giành sự sống cho sản phụ sốc phản vệ: Đội phản ứng nhanh của BV Bạch Mai đã làm thế nào?

Sốc phản vệ do thuốc

TS.BS. Hoàng Công Tình, Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc, Bệnh viện Đa khoa (BVĐK) tỉnh Hoà Bình cho biết ngày 3/9/2020 là một ngày làm việc vô cùng căng thẳng đối với BVĐK tỉnh Hòa Bình.

Bệnh viện có 2 bệnh nhân dọa sẩy thai, được chỉ định dùng thuốc điều trị phổ biến trong bệnh này, nhưng đã xuất hiện các triệu chứng phản vệ nặng và nguy kịch. 

Cả hai đều được phát hiện và tiến hành cấp cứu kịp thời theo Phản vệ theo đúng phác đồ của Bộ Y tế. Một bệnh nhân cải thiện tốt, hết triệu chứng trong vòng 2 giờ. Trong khi đó, bệnh nhân còn lại tên X (28 tuổi) không đáp ứng với các biện pháp điều trị, có các rối loạn nhịp tim phức tạp và tim ngừng đập.

Tại Khoa Hồi sức tích cực, bệnh nhân được ép tim liên tục trong 30 phút, sốc điện nhiều lần và các biện pháp cấp cứu tích cực khác, tim mới đập trở lại. Tuy nhiên, lúc này bệnh nhân rơi vào tình trạng suy đa tạng, huyết áp rất thấp và phải phụ thuộc vào thuốc trợ tim liều cao và tiên lượng tử vong rất cao.

Trong tình huống của chị X, nếu không có biện pháp hỗ trợ tim phổi nhân tạo (ECMO) thì khả năng sống được là vô cùng mong manh.

Hội chẩn từ xa và vai trò quyết định của đội phản ứng nhanh 

TS. Hoàng Công Tình đã xin ý kiến lãnh đạo BVĐK tỉnh Hòa Bình để thực hiện khám bệnh và hội chẩn từ xa (Telehealh) với lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai và Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Bạch Mai.

Ngay lập tức, PGS Đào Xuân Cơ, phó giám đốc phụ trách chuyên môn của Bệnh viện Bạch Mai, đã quyết định cử một kíp cấp cứu gồm 5 người (3 bác sĩ Hồi sức cấp cứu + 1 bác sĩ phẫu thuật lồng ngực và 1 điều dưỡng Hồi sức cấp cứu) lên đường đến Hòa Bình cùng với hệ thống thiết bị ECMO hiện đại. 

Kíp cấp cứu này là một bộ phận quan trọng của các đội phản ứng nhanh đã được bệnh viện thành lập để đáp ứng trong tất cả các trường hợp cấp cứu nặng.

Sau hơn 1 giờ di chuyển, đoàn chuyên gia của Bệnh viện Bạch Mai đã có mặt tại BVĐK Hòa Bình. Sau khi thăm khám thấy tình trạng bệnh nhân rất nguy kịch: hôn mê sâu, đồng tử giãn to, oxy máu thấp, rối loạn chuyện hóa nặng.

Sau khi ECMO, chị X được tiếp tục hồi sức tích cực, theo dõi tại BVĐK tỉnh Hòa Bình. Sau hơn 4 giờ tại đây, các dấu hiệu cho thấy bệnh nhân đáp ứng điều trị và đủ điều kiện an toàn để vận chuyển về Bệnh viện Bạch Mai.

Hồi sức những bệnh nhân nặng này tại các khoa Hồi sức tích cực đã khó, và sẽ khó hơn rất nhiều khi phải vừa hồi sức vừa vận chuyển trên xe cứu thương trong gần 2 giờ vận chuyển. 

Đây tiếp tục là khoảng thời gian đầy căng thẳng và thử thách, nhưng lần này là với kíp chuyên gia của Bệnh viện Bạch Mai...

Sau 3 ngày chăm sóc, theo dõi, điều trị tích cực, ngày 6/9, tình trạng bệnh nhân X cải thiện dần, bệnh nhân X được tiến hành cai ECMO, rút ống nội khí quản và tập đi lại dưới sự hướng dẫn của thầy thuốc.

Ngày 11/9, chị X được gia đình và các bác sĩ của BVĐK Hòa Bình đón về tiếp tục điều trị tại tuyến dưới trong niềm vui mừng của gia đình và các thầy thuốc.

GS.TS Nguyễn Gia Bình, nguyên Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai, Chủ tịch Hội hồi sức cấp cứu - chống độc Việt Nam, cho biết: Phản vệ là một tình huống cấp cứu lâm sàng thường gặp trong các cơ sở y tế, diễn biến nhanh, trong thời gian ngắn.

Đặc biệt đối với các nguyên nhân đưa qua đường tiêm truyền, với nhiều biểu hiện lâm sàng phong phú ở nhiều cơ quan khác nhau như ban đỏ, sẩn ngứa, đau bụng, nôn mửa... hoặc khó thở đột ngột do co thắt thanh môn hoặc phế quản mạnh mẽ gây thiếu oxy cấp hoặc trụy mạch (do giãn mạch) trong thời gian rất ngắn, dẫn đến tử vong.

Tuy nhiên, với Phác đồ cấp cứu phản vệ do Khoa hồi sức tích cực bệnh viện Bạch Mai xây dựng thì 100% bệnh nhân bị sốc phản vệ trong Bệnh viện Bạch Mai đều được cứu sống và không có bệnh nhân nào tử vong (Báo cáo Đánh giá hiệu quả của phác đồ cấp cứu phản vệ do Khoa hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch mai xây dựng áp dụng qua 161ca lâm sàng).