Cô trò Trường THPT chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm (Vĩnh Long). Ảnh: NTCC
Người giỏi cần môi trường phù hợp
Theo ông Nguyễn Vinh San - Trưởng phòng Công tác sinh viên, Trường ĐH Sư phạm, ĐH Đà Nẵng, mục tiêu của trường chuyên là phát hiện những học sinh có tư chất thông minh, đạt kết quả xuất sắc trong học tập và phát triển năng khiếu về một số môn học trên cơ sở đảm bảo giáo dục phổ thông toàn diện. Chính vì vậy, có thể nói học sinh trường chuyên đa phần là những người ưu tú cần được đầu tư, bồi dưỡng và sử dụng phù hợp, góp phần tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước.
Trong những năm qua, các địa phương rất quan tâm đầu tư cho trường và học sinh chuyên với nhiều chính sách tốt về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, hỗ trợ và trao học bổng học lên bậc đại học tại trường uy tín trong nước và quốc tế.
Bản thân các trường đại học trong nước cũng quan tâm thu hút học sinh trường chuyên theo học. Như Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng có chính sách tuyển thẳng học sinh trường chuyên vào các ngành đào tạo cử nhân ngoài sư phạm.
Trường đồng thời xây dựng chính sách học bổng để thu hút học sinh trường chuyên đăng ký theo học các ngành sư phạm và khoa học cơ bản. Đặc biệt, ngành khoa học cơ bản rất cần học sinh trường chuyên theo học vì các em có năng lực nổi trội, bên cạnh đó là đam mê nghiên cứu chuyên sâu lĩnh vực.
Đặt vấn đề cần làm gì để thu hút học sinh chuyên khi các em có nhiều lựa chọn nghề nghiệp, ông Nguyễn Vinh San cho rằng, những người giỏi cần nhất môi trường phù hợp để theo đuổi đam mê và phát huy hết thế mạnh bản thân, đặc biệt là năng lực nghiên cứu, sáng tạo; sau đó mới đến vấn đề thăng tiến, thu nhập.
Nhiều địa phương khi lựa chọn học sinh để cấp học bổng theo học tại các trường đại học uy tín trong nước, quốc tế chỉ tính đến yếu tố đầu vào, đó là lựa chọn học sinh giỏi, mà chưa tính hết đầu ra là các em đi học về sẽ làm việc ở cơ quan nào, có phù hợp với những gì được đào tạo không.
“Theo tôi, cần có đề án cụ thể để thu hút học sinh tài năng (trong đó có học sinh trường chuyên). Các em cần được lựa chọn để đào tạo cho những lĩnh vực cụ thể mà địa phương đang có chiến lược phát triển, đó phải là lĩnh vực mũi nhọn, hiện đại. Điều kiện làm việc và chế độ đãi ngộ tương xứng với năng lực, lĩnh vực nghiên cứu, làm việc.
Các điều kiện này cần được công khai rộng rãi, rõ ràng. Học sinh tham gia các đề án cam kết thực hiện và đền bù nếu vi phạm. Cùng đó, các em có quyền không phải đền bù nếu địa phương vi phạm cam kết về môi trường làm việc, chế độ đãi ngộ. Có như vậy, các em mới đủ tự tin và yên tâm trở lại cống hiến cho địa phương”, ông Nguyễn Vinh San đề xuất.
Kinh nghiệm từ Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng, học sinh chuyên có đầu vào và ra rất tốt. Nhiều giảng viên nhà trường cũng xuất phát từ trường THPT chuyên, có đam mê với ngành sư phạm, sau khi tốt nghiệp tiếp tục gắn bó với ngành và phát triển nhanh về trình độ, học thuật. Vấn đề đặt ra là thu hút thế nào khi các em có nhiều lựa chọn về nghề nghiệp. Ông Nguyễn Vinh San