Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang lấy ý kiến các bộ ngành về dự thảo sửa đổi Bộ Luật Lao động, trong đó có đề xuất điều chỉnh nâng tuổi nghỉ hưu kể từ năm 2021.
Cụ thể, dự thảo nêu trên đưa ra 2 phương án về tuổi nghỉ hưu, trong đó phương án một áp dụng như hiện hành là nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi; phương án hai, nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi và từ ngày 1/1/2021 cứ mỗi năm tăng thêm 6 tháng cho đến khi nam đủ 62 tuổi, nữ đủ 60 tuổi.
Theo phương án hai, một lao động nam về hưu năm 2020, tuổi nghỉ hưu sẽ áp dụng như hiện nay là 60. Song nếu về năm 2021, tuổi nghỉ hưu sẽ là 60 tuổi 6 tháng; về hưu năm 2022, tuổi nghỉ sẽ là 61; về hưu năm 2023, tuổi nghỉ hưu là 61 tuổi 6 tháng...
Dự thảo cũng nêu, lý do đề xuất điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu là để cân đối quỹ hưu trí và tử tuất trong dài hạn; nếu tiếp tục giữ nguyên các quy định hiện nay về mức đóng - mức hưởng, thời gian đóng - thời gian hưởng thì sẽ mất cân đối quỹ này.
Việc nâng mức tuổi hưu không phù hợp với số đông người lao động. Ảnh minh họa
Tuy nhiên, theo tờ trình (dự thảo) của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, hiện có nhiều ý kiến đề nghị không nên tăng tuổi nghỉ hưu vì người lao động không muốn kéo dài thời gian làm việc mà mong được nghỉ hưu ở độ tuổi hiện hành để hưởng lương hưu. Sau đó nếu làm việc thêm thì họ có 2 khoản thu nhập; nâng tuổi nghỉ hưu sẽ làm giảm quyền lợi của người lao động (mất đi khoản lương hưu).
Việc kéo dài tuổi nghỉ hưu cũng được cho không phù hợp với người lao động làm việc trong các ngành nghề lao động chân tay. Nhiều người dân cho rằng kéo dài tuổi nghỉ hưu chỉ có lợi đối với cán bộ, công chức khu vực hành chính.
Theo tính toán của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), từ năm 2023, quỹ hưu trí và tử tuất của Việt Nam sẽ rơi vào trạng thái thu trong năm không đủ bù chi, bắt đầu trích từ phần quỹ kết dư để chi trả. Từ năm 2034, phần quỹ kết dư được chi trả hết dẫn đến nhà nước phải bố trí ngân sách để bù đắp.
Do đó, muốn đảm bảo bền vững tài chính của quỹ, nếu không tăng tuổi nghỉ hữ thì buộc phải nâng mức đóng bảo hiểm xã hội của người lao động và doanh nghiệp hoặc giảm mức hưởng lương hưu.
Theo Bộ LĐ-TB&XH, nâng mức đóng là rất khó vì tăng gánh nặng tài chính của người lao động và làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Giảm mức hưởng cũng dẫn đến khó bảo đảm cuộc sống của người hưởng lương hưu.
Bộ LĐ-TB&XH cho rằng phương án được tính đến là đề xuất nâng tuổi nghỉ hưu để cân bằng giữa thời gian đóng, mức đóng và thời gian hưởng, mức hưởng.
Cơ quan soạn thảo cho biết thời gian dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến đối với dự án Bộ Luật Lao động là kỳ họp tháng 5/2019 và thông qua dự án luật vào kỳ họp tháng 10/2019.