Thế giới có khả năng xóa sổ COVID-19 không? Tín hiệu khả quan từ nghiên cứu mới nhất

Khi đại dịch COVID-19 tiếp diễn, hy vọng ngăn chặn hoàn toàn virus SARS-CoV-2 để quay trở lại cuộc sống trước đại dịch ngày càng giống như một giấc mơ, theo một bài viết trên Science Alert. Với việc triển khai tiêm vaccine không đồng đều và sự xuất hiện của các biến thể mới nguy hiểm, có vẻ như hy vọng xóa sổ được COVID-19 ngày càng xa vời.

Nhưng một phân tích mới của các nhà khoa học New Zealand cho thấy chúng ta chưa nên từ bỏ hy vọng. Sau khi phân tích một loạt các nghiên cứu trước đó và xem xét các so sánh giữa bệnh đậu mùa và bệnh bại liệt, nhóm nghiên cứu cho rằng việc xóa sổ COVID-19 vẫn khả thi, ngay cả khi nó không dễ dàng.

"COVID-19 có thể bị xóa sổ không? Hay chắc chắn là nó sẽ trở thành bệnh địa phương trên toàn thế giới?", các nhà nghiên cứu viết.

"Mặc dù phân tích của chúng tôi mới chỉ là sơ bộ với nhiều yếu tố chủ quan, nhưng nó dường như cho thấy việc xóa sổ COVID-19 là khả thi, đặc biệt là xét về mặt kỹ thuật".

Mặc dù trên quy mô thế giới, SARS-CoV-2 vẫn được dự đoán là sẽ ‘ở lại’ với chúng ta, nhưng ở quy mô nhỏ, một số nơi đã tìm cách tạm thời đẩy lùi được virus - ngay cả khi chưa có vaccine.

Các quốc gia lớn như Trung Quốc và các quốc gia nhỏ hơn như Iceland và New Zealand đã cố gắng đẩy lùi tạm thời virus trước khi vaccine được triển khai, bằng cách kiểm soát biên giới, đeo khẩu trang, giữ khoảng cách, xét nghiệm và truy vết.

Hơn nữa, trong lịch sử, loài người chúng ta đã cố gắng xóa sổ hoàn toàn ít nhất một căn bệnh ở người - bệnh đậu mùa. Con người đã sống cùng với bệnh đậu mùa trong 3.000 năm trước khi một chiến dịch vaccine trên toàn thế giới thành công trong việc xóa sổ nó vào những năm 1970.

Bại liệt là một câu chuyện thành công khác của vaccine. Hai trong số ba tuyp huyết thanh của virus bại liệt đã bị xóa sổ trên toàn cầu và các trường hợp nhiễm virus bại liệt hoang dã đã giảm 99% từ năm 1988 đến năm 2018.

Vậy chúng ta có thể làm điều tương tự với COVID-19 không? Trong nghiên cứu, nhóm các nhà khoa học New Zealand đã tạo ra một hệ thống chấm điểm cho 17 biến số, chẳng hạn như sự sẵn có của vaccine an toàn và hiệu quả, thời gian kéo dài của miễn dịch, tác động của các biện pháp y tế công cộng và sự quản lý hiệu quả của chính phủ đối với truyền thông chống dịch.

Xem xét các biến số này, họ nhận thấy COVID-19 đạt 28/51 điểm, bệnh bại liệt đạt 26/51 điểm. Điều này có nghĩa là chúng ta có rất nhiều yếu tố để coi việc xóa sổ COVID-19 là khả thi.

Nhóm nghiên cứu kết luận: "Trong phân tích sơ bộ này, việc loại trừ COVID-19 có vẻ khả thi hơn một chút so với bệnh bại liệt, nhưng ít hơn nhiều so với bệnh đậu mùa".

Điều này có nghĩa là mục tiêu xóa sổ COVID-19 sẽ khó hơn nhiều so với bệnh đậu mùa, nhưng không phải không thể.

Nhóm nghiên cứu giải thích chắc chắn có những thách thức kỹ thuật trong việc xóa sổ COVID-19 mà không có trong bệnh bại liệt và bệnh đậu mùa, ví dụ như sự chần chừ tiêm vaccine và sự phát triển nhanh chóng của các biến thể. 

Các thách thức khác bao gồm: chi phí cao khi thực hiện các chương trình tiêm vaccine COVID-19 và nâng cấp hệ thống chăm sóc sức khỏe, nguy cơ động vật hoang dã (hoặc vật nuôi trong nhà) trở thành ổ chứa virus mà trong đó, virus có thể đột biến thêm.

Tuy nhiên, cũng có một số lợi ích khi cố gắng xóa sổ COVID-19 - ngay cả khi chúng ta không làm được điều đó.

Nhóm nghiên cứu viết: "Việc nâng cấp hệ thống y tế để tạo điều kiện xóa sổ COVID-19 cũng có thể mang lại những lợi ích lớn trong việc kiểm soát các bệnh khác".

(Nguồn: Science Alert)