Rèn luyện yếu tố cảm xúc cho trẻ cũng rất quan trọng. (Ảnh minh họa)
3. Giáo dục khơi dậy tiềm năng
Nhà Tâm lý học Rudolf Dreikurs (nước Áo) cho rằng: "Trẻ em cần sự khích lệ, như cây non cần nước. Trẻ không thể phát triển và tồn tại nếu thiếu đi sự khích lệ từ người lớn". Tỷ phú Du Mẫn Hồng hoàn toàn đồng ý với chia sẻ trên. Ông cho rằng, giáo dục khơi dậy tiềm năng – nghĩa là việc khích lệ trẻ sẽ đem lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, không phải bậc cha mẹ nào cũng biết khích lệ trẻ để trẻ cảm thấy được tôn trọng và yêu thương.
Dưới đây là một số cách khích lệ trẻ mà cha mẹ nên tham khảo:
- Thể hiện sự hiểu biết, thông cảm và chấp nhận trẻ: Việc khích lệ trẻ vốn là một việc không dễ dàng bởi người lớn thường dễ sa vào phản ứng với hành vi chưa đúng mực của trẻ theo một cách tiêu cực. Sự mất kiểm soát cảm xúc dẫn đến tình trạng cha mẹ nổi cáu, quát mắng và trừng phạt trẻ. Tuy nhiên, đó không phải là cách chúng ta nên làm. Các bậc cha mẹ cần chấp nhận những lỗi sai, thấu hiểu cảm xúc để mang đến cho trẻ sự khích lệ một cách hiệu quả nhất.
- Tập trung vào điểm mạnh của trẻ: Đây là một trong những nguyên tắc khích lệ trẻ theo tinh thần kỷ luật tích cực. Trên thực tế, ưu điểm chiếm tới 85% và khuyết điểm chỉ chiếm 15% trong mỗi đứa trẻ. Tuy nhiên, người lớn lại thường có xu hướng tập trung 85% thời gian và năng lượng của mình để nhìn vào các khuyết điểm của trẻ. Điều này khiến người lớn không thể đưa ra những lời khích lệ mà chỉ trích, tổn thương trẻ một cách vô tình.
- Tìm các điểm tích cực, nhìn nhận tình huống theo các cách khác nhau: Nhưng nếu bố mẹ tập trung vào các điểm mạnh của trẻ bằng 85% thời gian và năng lượng của bản thân, những ưu điểm dễ dàng đạt được 100%. Chúng ta nên ghi nhận và khuyến khích những ưu điểm của trẻ bằng sự động viên, khích lệ. Và mỗi đứa trẻ sẽ cảm thấy bản thân có giá trị, được tôn trọng và nhìn nhận tích cực dù thất bại hay sai lầm khi được khích lệ.
Nếu muốn khích lệ con theo phương pháp kỷ luật tích cực, cha mẹ cần tìm các điểm tích cực ở trẻ. Ngay cả khi trẻ làm sai hoặc thậm chí trẻ cư xử chưa đúng mực, cha mẹ phải nhìn vào 85% ưu điểm ở trẻ để động viên thật lòng.
- Tập trung vào điểm cố gắng của trẻ: Việc ghi nhận sự tiến bộ, cố gắng của trẻ là nguồn động viên để trẻ tiếp tục nỗ lực. Chỉ cần mang đến cho trẻ sự khích lệ, trẻ sẽ tỏa sáng theo đúng tiềm năng sẵn có của mình. Không những vậy, trẻ sẽ trở nên tự tin hơn, chủ động, tự lập, linh hoạt hơn,…
Chúng ta không nên phủ nhận những tiến bộ của trẻ bằng những câu nói vô tâm, làm trẻ cảm thấy xấu hổ và chùn bước. Chẳng hạn như: "Sao con học kém thế!", "Bài này dễ ợt. Bằng tuổi con, mẹ đã giải đúng từ lần đầu rồi!". Thay vào đó, cha mẹ hãy khích lệ trẻ bằng cái ôm kèm theo câu nói "Con làm tốt lắm!" hay "Con có cảm thấy vui với những gì mình đã đạt được không?",...