Vụ lừa đảo 'Ai là triệu phú?' chấn động nước Anh: Người chơi giành giải thưởng 29 tỷ đồng với thủ đoạn đơn giản tới phi lý, hậu quả bám đuổi 19 năm sau

"Một chữ số 1 theo sau bởi một trăm chữ số 0 thì được gọi là gì?".

Đây là câu hỏi trị giá 1 triệu bảng Anh (~29 tỷ đồng theo tỷ giá hiện nay) mà người chơi gameshow "Ai là triệu phú?" phải đối mặt vào tháng 9 năm 2001.

Dĩ nhiên, không phải một người chơi bất kỳ mà chính là thiếu tá Charles Ingram - cái tên khét tiếng ở Anh bởi hành vi gian lận của mình gần 2 thập kỷ trước.

"Tôi không chắc" - thiếu tá nói với MC tại trường quay. "Tuy nhiên...".

Ban đầu, Charles nghĩ rằng đáp án có thể là "nanomole" (một phần tỷ), tuy nhiên ông đã thay đổi ý định một cách nhanh chóng để chuyển sang câu trả lời "googol", dù chưa từng nghe đến khái niệm này. Nếu cho đáp án sai, Charles sẽ mất đi số tiền 468.000 bảng đã kiếm được cho 14 câu hỏi trước đó.

Trong giây phút thót tim đúng phong cách của "Ai là triệu phú?", MC Chris Tarrant xé nát tờ séc trị giá 500.000 bảng đã viết sẵn cho Charles. Bởi vì nó không cần thiết nữa. MC tuyên bố người chơi của mình đã chính thức trở thành triệu phú!

"Anh chính là thí sinh đáng kinh ngạc nhất mà chúng tôi từng có" - MC Tarrant thông báo với người vừa chiến thắng phần thưởng 1 triệu bảng, và ôm chầm lấy vị thiếu tá.

Cú lừa chấn động gameshow đình đám nước Anh và cái kết mà khán giả mong đợi

"Ai là triệu phú?" (Who Wants To Be A Millionaire?) ra mắt lần đầu tiên năm 1998 ở Anh, nhanh chóng gây sốt khán giả cả nước, trở thành một hiện tượng gameshow thành công vang dội suốt nhiều năm sau đó. Ý tưởng rất đơn giản: trả lời đúng 15 câu hỏi liên tiếp và giành lấy 1 triệu bảng. Bạn có 3 quyền trợ giúp - 50/50, gọi điện cho người thân và hỏi khán giả. Nhưng đó là về mặt lý thuyết, đến nay vẫn rất ít thí sinh trụ được tới câu hỏi cuối cùng.

Tháng 9/2001, thiếu tá Charles Ingram đã khởi đầu không mấy suôn sẻ, sử dụng hết 3 quyền trợ giúp ở những câu hỏi đầu tiên nhưng vẫn chiến thắng trong sự vỡ òa của đám đông. Tuy nhiên, ngay khi ông ta rời khỏi trường quay, nhà sản xuất đã lập tức nghi ngờ.

Một vài ngày sau, Charles nhận được tin nhắn từ nhà sản xuất, cho biết có nhiều "bất thường" trong lúc ghi hình. Họ cũng đã liên hệ cảnh sát vào cuộc điều tra.

Cáo buộc cho rằng người chơi Charles đã gian lận với sự trợ giúp của hai tòng phạm là vợ Diana - một giáo viên đã giành được 32.000 USD khi tham gia "Ai là triệu phú?" trước chồng mình.

Người thứ hai là Tecwen Whittock, giảng viên cao đẳng ở xứ Wales, đã liên tục ho và sụt sịt mũi trong suốt thời gian ghi hình. Ông ta ho để báo hiệu cho Charles đây là câu trả lời đúng và ngược lại, khịt mũi lớn tiếng để báo hiệu đáp án sai. Điện thoại di động và nhiều tài liệu có lẽ cũng được sử dụng cho âm mưu gian lận trị giá 1 triệu bảng. Cũng giống như luật chơi của "Ai là triệu phú?", thủ đoạn gian lận này dường như đơn giản đến phi lý, nhưng nó đã phát huy tác dụng - hay ít nhất là công chúng Anh nghĩ như vậy vào năm 2001.

Thị trường gameshow ở xứ sở sương mù vốn thinh lặng vào đầu thiên niên kỷ mới, rồi đột nhiên "Ai là triệu phú?" xuất hiện và tạo nên bầu không khí hồi hộp chưa từng thấy.

"Nó đã cho những con người bình thường xuất hiện trên ti vi và đặt họ vào tình huống đặc biệt gay cấn để xem cách họ phản ứng ra sao" - nhà biên kịch nổi tiếng James Graham bình luận. "Khán giả luôn muốn một câu chuyện truyền thống nhưng mang chất liệu thực tế. Chúng ta muốn có nhân vật phản diện. Chúng ta muốn công lý phải được thực thi, phải có cao trào và hạ hồi phân giải. Vì vậy năm 2001, mọi người muốn Charles Ingram bị tuyên bố có tội vì những hành vi bất thường của ông ta. Và chỉ có 1 câu trả lời duy nhất lý giải cho điều bất thường này: ông ta đã gian lận".

Phiên tòa và hàng loạt tranh cãi dai dẳng

Hai năm sau (2003), phiên tòa tố tụng vợ chồng Charles và Diana Ingram cùng giảng viên Tecwen Whittock đã diễn ra trong 4 tuần. Phía công tố viên dẫn ra những bằng chứng từ băng ghi hình và gọi nó là "sự sắp đặt không công bằng".

Bị cáo Charles khẳng định mình chưa hề nghe thấy 192 tiếng ho trong suốt nửa sau chương trình, bao gồm 19 "tiếng ho lớn đáng kể". Công tố viên cáo buộc 19 tiếng ho đó thuộc về Tecwen Whittock để "nhắc bài" cho người chơi. Tuy nhiên ông này phủ nhận và nói mình mắc bệnh ho mãn tính.

Đến ngày 7/4/2003, phiên tòa khép lại với kết luận 3 bị cáo có tội. Vợ chồng Charles và Diana chịu mức án treo 19 tháng tù, Tecwen Whittock nhận án treo 12 tháng tù.

Phán quyết lúc đó khiến nhiều người hả hê nhưng sự thật liệu có đơn giản như vậy? Rõ ràng cách đây gần hai thập kỷ, người ta không có di động để tra Google cho mọi câu hỏi. Vậy tại sao Charles lại tin tưởng vào trí tuệ và sự trợ giúp của Tecwen ở hàng ghế khán giả?

Mặt khác, chiến thuật gian lận 1 triệu bảng cũng tồn đọng rất nhiều uẩn khúc. "Công tố viên cho rằng, Charles sẽ nói rằng mình không chắc chắn đáp án. Đầu tiên, ông nói vài câu bông đùa hài hước, sau đó lần lượt đọc lên từng đáp án và lắng nghe tiếng ho từ hàng ghế khán giả" - biên kịch Graham chỉ ra.

"Vụ việc chỉ thành công khi Charles có thể xác định đúng tiếng ho của Tecwen và đảm bảo rằng đồng phạm biết hết tất cả mọi câu trả lời. Điều thú vị là Tecwen cũng từng tham gia 'Ai là triệu phú?' ngay sau Charles và ra về với 1.000 bảng Anh. Trong nhiều gameshow câu đố khác, vị giảng viên cũng thể hiện khá xoàng xĩnh".

Đáng chú ý, vợ chồng Charles - Diana chưa từng quen biết Tecwen trước đó. Những bằng chứng với nhiều lỗ hổng khiến 3 bị cáo chỉ nhận mức án treo, và bản thân họ cũng chưa bao giờ thừa nhận cấu kết để gian lận.

"Tôi nên nói cho rõ ràng và tôi chỉ nói 1 lần thôi, rồi tiếp tục cuộc sống. Chúng tôi không gian lận trong game đó. Không có kế hoạch gì hết. Tôi đã chiến thắng số tiền một cách thành thật" - Charles phát biểu trong một talkshow trên truyền hình Anh.

Hậu họa 19 năm sau

Ngay khi tòa án có phán quyết, thiếu tá Charles đã buộc phải viết đơn từ chức sau 17 năm phục vụ trong quân ngũ. Về sau, ông còn tham gia nhiều show truyền hình thực tế khác và kiếm được một khoản tiền nhờ việc này.

Tuy vậy, hai vợ chồng đã trả lại toàn bộ giải thưởng "Ai là triệu phú?", đóng thêm khoản phí 1.240 bảng Anh cho phiên tòa xét xử năm 2003. Họ không tìm được công việc cố định do mang ô danh sau "vụ lừa đảo chấn động nước Anh". Cặp đôi đã bán trang sức do Diana tự chế tác tại khu chợ địa phương để kiếm sống. Ngoài ra họ tuyên bố phá sản 4 lần và còn ra tòa 1 lần do nghi ngờ lừa đảo bảo hiểm, song không bị buộc tội.

Trong những ngày gần đây, khán giả Anh Quốc lại xôn xao với bộ phim truyền hình "Quiz" (Câu đố), lấy bối cảnh vụ gian lận vào năm 2001. Charles lại một lần nữa được chú ý, và ông vừa tung hứng với nam diễn viên chính Matthew Macfadyen.

"Matthew quá điển trai đến nỗi tôi mất ngủ luôn" - Charles viết trên Twitter. "Tôi còn tự lừa bản thân mình là 19 năm trước mình cũng đẹp như vậy, nhưng kết quả là thất bại thảm hại".

Dù tỏ ra hài hước nhưng dòng tweet của Charles lại có phần cay đắng, dựa trên những sóng gió liên hoàn mà vợ chồng ông phải gánh chịu suốt 19 năm qua. Trong khi đó, luật sư của hai vợ chồng ông cho biết họ có thể chuẩn bị kháng cáo lại bản án năm 2003.

Luật sư Rhona Friedman nói với báo chí: "Năm 2003 chưa có công nghệ phân tích âm thanh tiếng ho... Tôi không muốn thổi phồng (công nghệ hiện nay), nhưng chúng ta đã có thể xác định được tiếng ho của những cá nhân khác nhau".

"Nếu quen biết Charles và Diana, bạn sẽ thấy họ không phải là những người đủ khả năng dàn dựng nên âm mưu phạm tội kiểu như vậy - kiểu mà người ta phải đánh cược tất cả mọi thứ".

Ngược lại, Phil Davies - nhân viên sản xuất chương trình có mặt tại trường quay "Ai là triệu phú?" vào ngày xảy ra sự việc - bày tỏ: "Đến những người thông minh nhất còn ra về với 16.000, 32.000 hay 64.000 bảng. Như tất cả chúng tôi đều nói suốt thời gian sau này, nếu ông ta dừng lại ở 250.000 bảng thì vụ việc đã trót lọt. Ông ta chắc chắn có tội và Tecwen cũng vậy. Bất chấp bộ phim truyền hình sắp tới có nói gì đi nữa, vụ việc đã xảy ra vào tối tháng 9/2001 và đó mới là sự thật".

Câu hỏi "Vụ việc Ai là triệu phú năm 2001 liệu có phải là hành vi gian lận?" không có đáp án A, B, C, D để lựa chọn. Thực tế là, nó vẫn chưa có một đáp án nào hoàn toàn thuyết phục dù đã 19 năm trôi qua.

(Theo Sky News, BBC, The Sun)