Hãy thử tưởng tượng bạn có một đứa em nhỏ. Năm nay, cậu bé đã 18 tuổi, đủ tuổi để va vấp cuộc đời. Nhưng bạn vẫn cố gắng bảo bọc, chở che, muốn đứa trẻ phải chọn chuyên ngành tốt khi đủ 18 tuổi, thực tập tại công ty nọ khi đủ 20 tuổi, luôn chạy đi giải quyết vấn đề cho em mình. Mọi quyết định đều đi ngược nguyện vọng của đứa trẻ dù bạn chỉ đang làm điều tốt nhất cho bé.
Đứa trẻ sẽ dần dần hình thành tâm lý phụ thuộc hoặc phản kháng, tùy thuộc vào tính cách. Nhưng dù thế nào, thì em bạn không được trao cơ hội để tự mình phát triển và té ngã. Điều này về lâu dài sẽ bào mòn tính tự lập của đứa trẻ. Bạn quên mất đứa trẻ cần có “quyền làm sai”, đây là điều kiện tiên quyết để đứa trẻ học hỏi và trưởng thành.
Thuật ngữ codependent relationship (tạm dịch: mối quan hệ đồng phụ thuộc) là khi một người kiếm tìm sự công nhận và giá trị của bản thân bằng cách ưu tiên quá mức nhu cầu của nửa kia. Cả hai quá lệ thuộc vào nhau đến mức không thể sinh hoạt độc lập hay tự đưa ra quyết định.
Nếu học được cách tách biệt cảm xúc và trao cho nhau không gian cũng như ranh giới riêng, cả hai sẽ hình thành một mối quan hệ lành mạnh, độc lập, nhờ đó dễ dàng cởi mở và nói chuyện về tâm tư, nguyện vọng, nhu cầu, sự thay đổi cảm xúc.
Làm thế nào để yêu thương mà vẫn độc lập?
Điều quan trọng là bạn cần cố gắng kiểm soát và ý thức được ranh giới cá nhân giữa mình và người kia. Dưới đây là một số lời khuyên cụ thể:
- Cố gắng không đưa ra lời khuyên khi đối phương không yêu cầu.
- Tôn trọng ranh giới của nhau.
- Để đối phương tự chịu hậu quả do họ gây ra, không gánh vác thay.
- Hiểu rằng bạn cũng có nhu cầu, cảm xúc cá nhân, và chính bạn cũng cần không gian riêng để nuôi dưỡng chúng.
- Bày tỏ quan điểm, cảm xúc của bản thân.
- Không cố gắng tìm cách bào chữa cho họ, thừa nhận là có những lúc họ không kiểm soát được hành vi của mình.
- Không trầm trọng hóa hay tiêu cực hóa mọi chuyện.
- Tìm kiếm sự trợ giúp từ đồng nghiệp, bạn bè, gia đình.
Cuối cùng, hãy lưu ý rằng, tách biệt cảm xúc không phải là một hành vi tàn nhẫn, mà bạn đang trao cho họ không gian riêng để họ tự phát triển. Và đây cũng là cách để mối quan hệ của bạn tìm được “khoảng thở” cần thiết. Đừng quên chăm sóc cho mình, bởi sức khỏe tâm lý tốt thì bạn mới có thể trao đi yêu thương đúng cách.