Bác sĩ kể trường hợp bé gái bị viêm tai giữa sau chuyến du lịch hè và lưu ý quan trọng cho phụ huynh

An là bé gái 5 tuổi, vừa được ba mẹ đưa đi du lịch Đà Nẵng vào dịp hè. Đây là lần đầu tiên An đi máy bay, nên bé rất háo hức. Tuy nhiên, khi máy bay cất cánh, An bắt đầu cảm thấy đau tai và ù tai. Bé khóc lóc và quấy khóc suốt chuyến bay. Ba mẹ An đã cho bé uống nước, nhai kẹo cao su và thực hiện động tác Valsalva nhưng không có hiệu quả.

Sau khi xuống máy bay, An vẫn còn đau tai và ù tai. Bé không muốn ăn uống gì và chỉ muốn ngủ. Ba mẹ An lo lắng và đưa bé đi khám tại bệnh viện gần nhất. Bác sĩ chẩn đoán An bị viêm tai giữa do đi máy bay. Bác sĩ cho biết An có thể đã bị viêm mũi hoặc viêm xoang trước khi đi máy bay, làm cho ống Eustachian bị tắc và không thể cân bằng áp suất khi máy bay cất cánh. Điều này gây ra viêm nhiễm ở tai giữa và tích dịch ở đó. Bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, thuốc xịt mũi và hướng dẫn ba mẹ An cách chăm sóc bé tại nhà. Bác sĩ cũng khuyên ba mẹ An nên trì hoãn việc đi máy bay trở về cho đến khi bé hết bệnh hoặc ít nhất sau 2 tuần.

Vì sao đi máy bay dễ bị viêm tai giữa?

Viêm tai giữa là bệnh lý viêm nhiễm ở tai giữa do các loại virus, vi khuẩn hay nấm. Tai giữa là khoang không khí nằm sau màng nhĩ, có kết nối với họng qua ống Eustachian (hay còn gọi là vòi nhĩ). Ống Eustachian có chức năng điều chỉnh áp suất không khí trong tai giữa để bằng với áp suất không khí bên ngoài, đồng thời thoát dịch và chất thải ra khỏi tai giữa.

Khi bạn đi máy bay, áp suất không khí trong khoang máy bay (cabin) sẽ thay đổi liên tục theo độ cao của máy bay. Điều này gây ra sự chênh lệch áp suất giữa không khí trong tai giữa và không khí bên ngoài. Nếu ống Eustachian hoạt động bình thường, bạn sẽ cảm thấy ù tai và nghe tiếng lách cách khi nuốt nước bọt. Đó là âm thanh của các bong bóng khí di chuyển qua ống Eustachian để cân bằng áp suất.

BÁC SĨ HOÀNG MINH PHÚ

Tác giả bài viết

• Bác sĩ CK1 Tai Mũi Họng

• Phòng khám Đa khoa Quốc Tế Hàng Xanh

Tuy nhiên, nếu ống Eustachian bị tắc hoặc hẹp do sung huyết, viêm mũi, viêm xoang, dị ứng hay cảm lạnh, sự cân bằng áp suất sẽ bị rối loạn. Áp suất không khí trong tai giữa sẽ cao hơn hoặc thấp hơn so với áp suất không khí bên ngoài. Điều này khiến màng nhĩ bị căng phồng hoặc co rút, gây ra đau tai và ù tai. Ngoài ra, sự chênh lệch áp suất cũng có thể gây ra tích dịch hoặc chảy máu ở tai giữa, dẫn tới viêm nhiễm và biến chứng.

Triệu chứng của viêm tai giữa khi đi máy bay

Khi bạn bị viêm tai giữa do đi máy bay, bạn có thể có một số triệu chứng sau:

- Đau tai

- Ù tai

- Giảm thính lực

- Nghe tiếng rít trong tai

- Chảy dịch hoặc máu từ tai

- Hoa mắt

- Chóng mặt

- Buồn nôn

- Nôn mửa

Triệu chứng có thể xuất hiện ngay khi máy bay cất cánh hoặc hạ cánh, hoặc sau đó một vài giờ. Thông thường, triệu chứng sẽ tự hết sau một vài ngày, nhưng nếu kéo dài hơn một tuần hoặc có dấu hiệu nặng hơn, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Cách phòng ngừa viêm tai giữa khi đi máy bay

Để tránh bị viêm tai giữa khi đi máy bay, bạn có thể áp dụng một số cách sau:

- Nuốt nước bọt, nhai kẹo cao su hoặc ngậm kẹo cứng để kích thích phản xạ nuốt và giúp thông ống Eustachian.

- Thực hiện động tác Valsalva: Hít nhiều không khí, ngậm chặt miệng và bịt mũi lại, rồi từ từ thở ra bằng miệng. Động tác này giúp tạo áp suất để đẩy không khí qua ống Eustachian.

- Thực hiện phương pháp Toynbee: Ngậm chặt miệng và mũi, rồi nuốt nhiều lần cho đến khi áp lực cân bằng.

- Dùng nút bịt tai có bộ lọc áp suất (earplanes) để giảm sự chênh lệch áp suất lên màng nhĩ.

- Uống nhiều nước để duy trì độ ẩm của niêm mạc mũi và họng.

- Không ngủ khi máy bay cất cánh hoặc hạ cánh để thuận tiện cho việc thực hiện các biện pháp cân bằng áp suất.

- Dùng thuốc xịt mũi hoặc thuốc thông mũi trước khi bay để giảm sung huyết và tắc ống Eustachian. Tuy nhiên, bạn chỉ nên sử dụng khi thực sự cần thiết và theo chỉ dẫn của bác sĩ.

- Đối với trẻ nhỏ, bạn nên cho trẻ bú bình hoặc mút đầu ti cao su khi máy bay cất cánh hoặc hạ cánh để giúp trẻ nuốt nước bọt. Ngoài ra, bạn cũng nên tránh cho trẻ ngủ khi máy bay hạ cánh.

Viêm tai giữa do đi máy bay là một bệnh lý tai mũi họng khá phổ biến, có thể gây ra nhiều phiền toái và biến chứng cho người bệnh. Để tránh bị viêm tai giữa khi đi máy bay, bạn nên áp dụng các biện pháp cân bằng áp suất không khí ở tai, uống nhiều nước, dùng thuốc xịt mũi hoặc thuốc thông mũi khi cần thiết. Nếu bạn đã bị viêm tai giữa do đi máy bay, bạn nên đi khám và điều trị sớm để hạn chế các biến chứng nguy hiểm.