Bản chất của kit test nhanh Covid-19; loại bỏ kit test "trôi nổi" trong phút mốt

Trước tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, nhu cầu về test nhanh kháng nguyên cũng tăng vọt. Sản phẩm kit test nhanh Covid-19 được bán tràn lan trên các trang mạng xã hội, thật giả rất khó kiểm chứng.

Ngành y tế khuyến cáo người dân không nên mua và sử dụng các sản phẩm test nhanh Covid-19 không rõ nguồn gốc xuất xứ, không được cơ quan thẩm quyền cấp phép, đánh giá chất lượng.

Cách thức hoạt động của bộ kit xét nghiệm Covid-19

Test nhanh Covid-19 là gì?

Test nhanh là phương pháp xét nghiệm phát hiện sự hiện diện protein đặc hiệu của virus (hay còn gọi là kháng nguyên) có trong mẫu dịch đường hô hấp của người bệnh (dịch tỵ hầu, dịch tiết mũi, họng).

Virus SARS-CoV-2 sau khi đi vào cơ thể sẽ xuất hiện ở niêm mạc đường hô hấp trên (khoang mũi và họng). Test nhanh kháng nguyên phát hiện sự hiện diện của virus SARS-CoV-2 trong mẫu dịch đường hô hấp trên bằng cách phát hiện các protein trên bề mặt của virus được gọi là kháng nguyên.

Hiện có nhiều loại test nhanh Covid-19 được phát triển góp phần đa dạng hóa các kỹ thuật xét nghiệm phát hiện sớm SARS-CoV-2. Hầu hết các cơ sở y tế tại Việt Nam đang sử dụng phương pháp lấy dịch ở vùng tỵ hầu (test NP).

Test nhanh Covid-19 hoạt động theo nguyên lý nào?

Test nhanh Covid-19 dịch mũi

Lấy ví dụ với bộ kit xét nghiệm SARS-CoV-2 Antigen Rapid Test Kit (Immunochromatography) do hãng Labnovation, Trung Quốc sản xuất, bộ kit này xét nghiệm theo nguyên tắc xét nghiệm sắc ký miễn dịch vàng: Phương pháp xen giữa kháng thể kép được sử dụng để phát hiện kháng nguyên SARS-CoV-2 nucleocapsid trong các mẫu.

Nếu xuất hiện trong mẫu, kháng nguyên SARS-CoV-2 phản ứng với kháng thể đơn dòng liên hợp keo vàng, và kháng thể đơn dòng được thu giữ cố định ở vạch thử và tạo ra hợp chất, sau đó ngưng tụ lại vạch màu đỏ, tức là cho kết quả dương tính. Nếu không có kháng nguyên trong mẫu, hợp chất không thể hình thành ở vạch thử (vạch T), và sẽ không có vạch đỏ nào xuất hiện, tức là cho kết quả âm tính.

Cho dù mẫu có chứa kháng nguyên hay không, chất keo vàng chứa kháng thể đơn dòng sẽ liên kết với kháng thể bao bọc tại vạch chứng (vạch C), tạo thành một hợp chất và ngưng tụ thành vạch màu đỏ.

Test nhanh Covid-19 dịch tỵ hầu

Còn đối với dụng cụ xét nghiệm miễn dịch định tính, kỹ thuật màng như bộ kit xét nghiệm kháng nguyên virus SARS-CoV-2 trong dịch tỵ hầu Trueline COVID-19 Ag Rapid Test do Công ty TNHH Medicon, Việt Nam sản xuất: các cặp kháng thể đơn dòng có độ nhạy và độ đặc hiệu cao đối với kháng nguyên SARS-CoV-2 (N) và kháng nguyên SARS-CoV-2 (S) được sử dụng.

Dụng cụ gồm một que thử đặt cố định trong khay nhựa. Que thử gồm ba phần chính: lớp nhận mẫu, lớp cộng hợp và lớp màng phản ứng. Lớp cộng hợp chứa cộng hợp vàng và các kháng thể đơn dòng kháng các kháng nguyên SARS-CoV2. Màng phản ứng chứa các kháng thể đơn dòng kháng các kháng nguyên SARS-CoV-2 cố định sẵn tại vùng kết quả (T) và kháng thể đa dòng đề kháng IgG cố định sẵn tại vùng chứng (C).

Trong quá trình xét nghiệm, mẫu phẩm phản ứng với thuốc thử tại lớp cộng hợp tạo thành phức hợp kháng nguyên-kháng thể. Phức hợp tiếp tục di chuyển trên màng nhờ mao dẫn, gặp và phản ứng với các kháng thể tại vùng kết quả và tạo ra một vạch màu (T). Vạch màu này xuất hiện cho kết quả dương tính, nếu không – kết quả là âm tính.

Nhằm mục đích kiểm tra quy trình xét nghiệm, một vạch màu sẽ luôn xuất hiện tại vùng vạch chứng (C) để khẳng định lượng mẫu phẩm là đủ và lớp màng đã thấm tốt.

Làm gì để test nhanh COVID-19 tại nhà chính xác?

Báo Sức khỏe & Đời sống có dẫn lời ông Khổng Minh Tuấn - Phó giám đốc CDC Hà Nội, theo đó thì để có kết quả test nhanh và chính xác, trước hết, cần lựa chọn mua đúng loại test nhanh kháng nguyên SARS-CoV-2 đã được Bộ Y tế cấp phép.

Cũng trên trang Sức khỏe & Đời sống (Cơ quan ngôn luận của Bộ Y tế), Vụ Trang thiết bị & Công trình y tế đã đưa ra danh sách cập nhật tính đến ngày 11/2/2022; theo đó, cả nước có 30 loại test nhanh kháng thể và 83 loại test nhanh kháng nguyên đã được Bộ Y tế cấp phép. Đối với test nhanh kháng nguyên, trong nước có 03 sản phẩm hàng Việt Nam và 80 loại nhập khẩu từ nước ngoài (trong đó có 69 test nhanh, 11 test chạy máy miễn dịch).

Danh sách các loại test nhanh kháng nguyên đã được Bộ Y tế cấp phép:

Như đã đề cập tới ở trên, hiện tình trạng buôn bán kit test nhanh Covid-19 xuất hiện rất nhiều trên các trang mạng xã hội, cũng như trên nhiều kênh thương mại điện tử. Trước khi mua những loại kit test này, người dùng nên dành thời gian tìm hiểu thêm về nguồn gốc xuất xứ của những loại kit test đó.

Dưới đây là danh sách các loại test nhanh đã được Bộ Y tế cấp phép.

a. Sản xuất trong nước

1. Trueline COVID-19 Ag Rapid Test (dịch tỵ hầu)

2. Ninonasal®/VSM-COV-TDM-05 (dịch mũi)

3. NG·Test®/ SARS-CoV-2 Ag/ VSM-COV-TDH-20, VSM-COV-TDH-21 (dịch tỵ hầu)

b. Nhập khẩu

Tham khảo danh sách toàn bộ 69 test nhanh kháng nguyên đã được Bộ Y tế cấp phép TẠI ĐÂY.

Sau khi lựa chọn các loại test nhanh được cấp phép, người dân cần tuân thủ các bước theo đúng hướng dẫn kèm theo bộ test tùy nhà sản xuất, bao gồm: Lấy mẫu đúng, thao tác đúng và xử lý rác thải đúng.

Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số khuyến cáo người tiêu dùng chỉ nên mua hàng tại những website đã đăng ký hoặc thông báo với Bộ Công Thương; nếu mua online: Chỉ mua sản phẩm Kit test Covid -19 ở các đơn vị là các cửa hàng thuốc có uy tín, đã được cấp phép và các mặt hàng nằm trong danh mục Bộ Y tế đã cấp phép lưu hành; và nếu mua hàng qua các mạng xã hội: cần phải tìm hiểu kỹ các đánh giá của người mua trước, tìm hiểu kỹ thông tin về người bán, xem xét về vấn đề nguồn gốc rõ ràng, các đơn vị là các cửa hàng thuốc được cấp phép và các mặt hàng nằm trong danh mục được phép lưu hành.

Link gốc: https://phapluat.suckhoedoisong.vn/ban-chat-cua-kit-test-nhanh-covid-19-loai-bo-kit-test-troi-noi-trong-phut-mot-162222402090604512.htm

Theo ttvn.vn