Nghiên cứu mới: Chất tạo ngọt không calo thay thế đường có thể tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ

Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Medicine hôm 27/2, các nhà nghiên cứu đã báo cáo mối liên hệ giữa Erythritol và nguy cơ biến cố tim mạch. Theo đó, erythritol có liên quan đến nguy cơ đau tim, đột quỵ và tử vong cao hơn.

Erythritol là gì?

Erythritol là một chất tạo ngọt nhân tạo phổ biến, thay thế đường và không chứa calo. Các sản phẩm không đường có chứa erythritol thường được khuyên dùng cho những người mắc bệnh béo phì, tiểu đường hoặc hội chứng chuyển hóa như một cách để quản lý lượng đường và calo.

Erythritol ngọt bằng khoảng 70% đường và được sản xuất thông qua quá trình lên men ngô. Sau khi ăn, erythritol được cơ thể chuyển hóa kém. Thay vào đó, nó đi vào máu và rời khỏi cơ thể chủ yếu qua nước tiểu.

"Các chất tạo ngọt như erythritol, đã nhanh chóng trở nên phổ biến trong những năm gần đây nhưng cần phải nghiên cứu sâu hơn về tác dụng lâu dài của chúng", tiến sĩ Stanley Hazen, giám đốc Trung tâm Chẩn đoán và Phòng ngừa Tim mạch tại Viện Nghiên cứu Cleveland Clinic Lerner và là tác giả của nghiên cứu cho biết.

Khám phá bất ngờ về mối liên hệ giữa erythritol và vấn đề tim mạch

Tiến sĩ Stanley Hazen, tác giả của nghiên cứu, chia sẻ rằng, việc phát hiện ra mối liên hệ giữa erythritol và các vấn đề về tim mạch hoàn toàn là ngẫu nhiên. Nghiên cứu của ông có mục tiêu đơn giản là: Tìm ra các hóa chất hoặc hợp chất chưa biết trong máu của một người có thể dự đoán nguy cơ bị đau tim, đột quỵ hoặc tử vong trong vòng 3 năm tới.

Họ phát hiện ra một chất dường như đóng vai trò lớn liên quan đến vấn đề tim mạch, đó là erythritol, một chất tạo ngọt.

Trong nghiên cứu, các nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Cleveland đã xem xét nồng độ erythritol trong máu của khoảng 4.000 người ở Hoa Kỳ và châu Âu. Họ phát hiện ra rằng những người có nồng độ erythritol trong máu cao có nhiều khả năng gặp các biến cố tim mạch nghiêm trọng như đột quỵ hoặc đau tim. Những người tham gia, hầu hết trên 60 tuổi, đã có hoặc có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch vì các tình trạng như tiểu đường và tăng huyết áp.

Để tìm hiểu, các nhà nghiên cứu đã thực hiện thêm các xét nghiệm trên động vật và phòng thí nghiệm. Họ phát hiện ra rằng khi cho chuột ăn erythritol thì cũng thúc đẩy sự hình thành cục máu đông. Erythritol dường như cũng gây đông máu trong máu và huyết tương của con người. Các cục máu đông có thể vỡ ra và di chuyển đến tim, gây ra cơn đau tim hoặc chuyển đến não sẽ gây ra đột quỵ.

"Đối với những người có nguy cơ đông máu, đau tim và đột quỵ - như những người mắc bệnh tim hiện tại hoặc bệnh tiểu đường - tôi nghĩ rằng trước khi có thêm nhiều nghiên cứu được thực hiện thì những dữ liệu ở đây cũng đủ để nói rằng hãy tránh xa erythritol", Hazen nói.

Đáp lại nghiên cứu, Robert Rankin, giám đốc điều hành của Hội đồng kiểm soát calo, một hiệp hội quốc tế đại diện cho ngành công nghiệp thực phẩm và đồ uống ít calo, giảm calo đã nói với CNN rằng kết quả này trái ngược với quan điểm trong nhiều thập kỷ cho thấy các chất tạo ngọt nhân tạo chứa ít và không có calo như erythritol là an toàn. Robert Rankin cũng cho rằng không nên ngoại suy kết quả này cho dân số nói chung, vì những người tham gia nghiên cứu đã có nguy cơ cao hơn đối với các biến cố tim mạch.

Cộng đồng gần như luôn có tranh cãi xung quanh chất tạo ngọt nhân tạo. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ xem các chất tạo ngọt đã được phê duyệt nói chung là an toàn để sử dụng, miễn là mọi người không vượt quá lượng tiêu thụ hàng ngày có thể chấp nhận được cho mỗi loại.

Hazen lưu ý rằng các chất tạo ngọt như erythritol đang ngày càng phổ biến trong những năm gần đây và cần có thêm những nghiên cứu sâu hơn để hiểu được tác dụng sức khỏe lâu dài của chúng. Trong khi đó, bệnh tim mạch hình thành theo thời gian và bệnh tim là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn cầu. Vì vậy, chúng ta cần tránh để thực phẩm ăn uống trở thành tác nhân ẩn giấu góp phần dẫn đến nguy cơ này.

Đánh giá của những nhà khoa học không tham gia nghiên cứu

"Nghiên cứu của các tác giả tại Viện Nghiên cứu Cleveland tìm thấy mối liên quan giữa erythritol và nguy cơ tim mạch tăng cao, nhưng nó không chứng minh rằng chính hợp chất này gây ra đột quỵ và đau tim. Nghiên cứu bao gồm nghiên cứu quan sát nên đòi hỏi phải xác nhận thêm", tiến sĩ Priya M. Freaney, bác sĩ tim mạch tại Đại học Northwestern, người không tham gia vào nghiên cứu cho biết. Tuy nhiên, tiến sĩ Priya M. Freaney cũng nói thêm rằng kết luận này cần được nghiên cứu nhiều hơn.

Còn theo Marion Nestle, giáo sư danh dự về dinh dưỡng, nghiên cứu thực phẩm và sức khỏe cộng đồng tại Đại học New York, thì các nhà khoa học đã cố gắng kiểm tra ảnh hưởng sức khỏe của các chất thay thế đường khi chúng ngày càng trở nên phổ biến trong 10 năm qua. Có rất nhiều nghiên cứu về chất tạo ngọt nhân tạo và các kết luận mâu thuẫn nhau. Một số nghiên cứu trước đây kiểm tra mối liên hệ tiềm năng giữa chất tạo ngọt nhân tạo với ung thư và các bệnh tim mạch. Kết luận cho thấy rằng những hóa chất này có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh này, mặc dù không nhiều.

Joanne Slavin, giáo sư khoa học thực phẩm và dinh dưỡng tại Đại học Minnesota-Twin Cities, cũng là người không tham gia vào nghiên cứu. Ông cho rằng, khi được tiêu thụ như một phần của chế độ ăn kiêng thì thực sự khó kiểm tra ảnh hưởng của chúng đến sức khỏe. Thế nhưng, với kết quả nghiên cứu mới, mọi người có thể cần xem xét lại việc sử dụng đường nhân tạo cho dù là bản thân đang sử dụng chúng để giảm lượng đường bổ sung.

"Điều này chắc chắn là một hồi chuông cảnh báo", tiến sĩ Andrew Freeman, giám đốc phòng chống tim mạch và sức khỏe tại National Jewish Health, một bệnh viện ở Denver, cho biết.

Mặc dù không tham gia nghiên cứu nhưng tiến sĩ Andrew Freeman cho rằng: Dường như có nguy cơ đông máu do sử dụng erythritol. Rõ ràng, cần nhiều nghiên cứu hơn về vấn đề này nhưng kết luận này có thể có ý nghĩa trong việc hạn chế erythritol trong chế độ ăn uống của bạn bây giờ.

Các bác sĩ cho biết nếu bạn sử dụng erythritol cũng đừng quá hoảng sợ. Tuy nhiên, bạn nên cố gắng giảm lượng đường nhân tạo và đường ăn trong chế độ ăn uống của mình. Bên cạnh đó, giải pháp được khuyến cáo là mọi người có thể sử dụng những lựa chọn thay thế lành mạnh. Điều đó có thể bắt đầu từ những thay đổi nhỏ, chẳng hạn như nếu bạn tiêu thụ 5 loại đồ uống có đường nhân tạo mỗi ngày, hãy thử thay thế 2 trong số đó bằng nước.

Nguồn: CNN, NYTimes, Cbsnews