Nhiều trường đại học mở ngành tràn lan: Bộ GD&ĐT 'tuýt còi'

Tại Trường Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐHQG TPHCM, theo văn bản kết luận của Thanh tra Bộ GD&ĐT, trong thời kỳ thanh tra (từ tháng 1/2021 đến tháng 9/2022), trường mở nhiều ngành khi chưa đủ điều kiện tự chủ theo quy định của Luật Giáo dục ĐH năm 2012 (sửa đổi năm 2018). Trong đó, 3 ngành trình độ ĐH (Quản trị văn phòng, Quản trị giáo dục, Tâm lý học giáo dục), 2 ngành trình độ thạc sĩ (Giáo dục học, Báo chí học) và một ngành trình độ tiến sĩ (Việt Nam học) sử dụng dấu của trường là chưa đúng quy định. Thời điểm trường ban hành quyết định mở ngành Hàn Quốc học trình độ thạc sĩ và ĐH khi chưa được công nhận đạt chuẩn kiểm định. Trách nhiệm này thuộc về hiệu trưởng, phó hiệu trưởng phụ trách mở ngành và bộ phận tham mưu của trường.

Với vi phạm này, ĐHQG TPHCM cũng phải chịu trách nhiệm khi có quyết định giao các trường thành viên mở ngành khi chưa đủ điều kiện tự chủ. Thanh tra Bộ GD&ĐT cũng yêu cầu ĐHQG TPHCM và Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐHQG TPHCM kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan. Cả hai đơn vị phải rà soát các văn bản nội bộ, điều kiện để có hướng xử lý.

Nhiều ngành đóng cửa vì không có người học

Tại Trường ĐH Hoa Sen , Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng và Trường ĐH Thủ Dầu Một, qua quá trình kiểm tra, Thanh tra Bộ GD&ĐT cho rằng một số ngành khi mở, trường không khảo sát nhu cầu xã hội đầy đủ dẫn đến khó tuyển sinh, số lượng nhập học rất thấp.

Tại Trường ĐH Hoa Sen, không tổ chức tuyển sinh các ngành Quản lý tài nguyên môi trường, Mạng máy tính và truyền thông dữ liệu, Công nghệ thực phẩm, Quản trị văn phòng, Hoa Kỳ học, Bảo hiểm trong hai năm 2021 - 2022; và ngành Nhật Bản học trong năm 2022 - 2023.

Trường cũng dừng tuyển sinh các ngành Luật quốc tế, Bất động sản và Hệ thống thông tin quản lý. Ngoài ra, tại thời điểm mở ngành mới, 12 ngành trình độ ĐH, trường tự chủ mở có giảng viên chủ trì, tổ chức thực hiện chương trình đào tạo không có ngành phù hợp với ngành dự kiến mở. Trường tự xác định các giảng viên chủ trì ngành có đủ 5 năm giảng dạy ĐH và công trình nghiên cứu khoa học, bài báo về lĩnh vực ngành đăng ký đào tạo trong thời hạn 5 năm theo quy định.

Với Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng, Thanh tra Bộ GD&ĐT nêu rõ, trường có văn bản báo cáo Bộ dừng tuyển sinh có 7 ngành đào tạo trình độ ĐH gồm: Giáo dục thể chất, Thiết kế thời trang, Quản lý công nghiệp, Kỹ thuật xây dựng , Trung Quốc học, Hàn Quốc học, Nhật Bản học. Tại thời điểm mở ngành, 7/9 ngành có giảng viên chủ trì, tổ chức thực hiện chương trình đào tạo không có ngành phù hợp với ngành dự kiến mở. Trường tự xác định các giảng viên chủ trì ngành có đủ 5 năm giảng dạy đại học và có công trình 11 nghiên cứu khoa học, bài báo về lĩnh vực ngành đăng ký đào tạo trong thời hạn 5 năm theo quy định.

Tại Trường ĐH Thủ Dầu Một , trong thời kỳ thanh tra, trường đã tự chủ mở 16 ngành trình độ đại học. Năm 2022, có 11 ngành của trường đã dừng tuyển sinh (Lịch sử, Văn học, Văn hóa học, Toán kinh tế, Chính trị học, Địa lý học, Quốc tế học, Sinh học ứng dụng, Vật lý học, Đảm bảo chất lượng và An toàn thực phẩm, Quản lý đô thị). Năm 2023, trường đã ngừng tuyển sinh thêm 2 ngành (Quản lý văn hóa và Quản lý công). Trong số 13 ngành ngừng tuyển sinh, hiện có 4 ngành không có sinh viên theo học (Quản lý Văn hóa, Quản lý công, Toán kinh tế và Quản lý đô thị).

Trong các ngành ngừng tuyển sinh, có ngành khi mở, trường đã khảo sát nhu cầu của xã hội không đầy đủ, dẫn đến không tuyển sinh được hoặc sinh viên theo học có số lượng rất thấp. Trường Đại học Thủ Dầu Một còn có một số vi phạm khác.

Trong các kết luận thanh tra, Bộ GD&ĐT yêu cầu các cơ sở đào tạo nghiêm túc kiểm điểm tổ chức, cá nhân liên quan. Đồng thời rà soát quy định nội bộ và quy định hiện hành để có hướng xử lý đúng quy định. Ngoài ra, phải rà soát và bổ sung đội ngũ giảng viên cơ hữu đảm bảo điều kiện đào tạo ngành theo quy định.