Nữ dân chài miệt mài kéo cá thu nhập ba cọc một đồng nuôi 5 con khôn lớn học hành đầy đủ

Tờ mờ sáng tinh mơ, dọc bờ biển Cửa Lò, Nghệ An hình ảnh các cô, các chú hò dô ta đoàn kết kéo những chiếc lưới khổng lồ từ ngoài biển khơi không còn xa lạ với người dân nơi đây. Ngư dân làm công việc này được gọi với một cái tên mĩ miều: những người gọi mặt trời lên từ phía chân trời.

Tấm lưới khổng lồ được thuyền thúng thả ra biển kết nối với đất liền bằng một sợi dây thừng

Kéo lên thật đều lựa theo cơn sóng đánh để đỡ mất sức

Thả lưới bắt cá là hoạt động rất quen thuộc ở các vùng sông nước, tuy nhiên cách thức ở đây lại khác ở chỗ lưới phải to, rộng, số người tham gia kéo đông. Một ngày của những người ngư dân kéo lưới bắt đầu từ rất sớm, hôm thì 2 giờ, hôm thì 3 giờ, hôm thì 6 giờ và kéo nhiều mẻ lưới mỗi ngày.

Tấm lưới khổng lồ kéo về từ ngoài biển xa

Mỗi mẻ lưới bao gồm hai công đoạn: ngư dân điều khiển thúng đưa lưới ra khơi, sau đó những người còn lại sẽ ở trên bờ kéo dây thừng đưa lưới vào. Tổng thời gian một lượt là 1 giờ 30 phút và cần tới 10 thậm chí 15 người góp sức.

Riêng vị trí kéo thường cần 5-8 người, ban đầu sẽ nhẹ nhàng, khi lưới đã căng thì không phải cứ dùng sức là được, phải khéo léo quan sát dùng lực kéo lựa theo những cơn sóng để giảm mất sức. Thật lạ là công việc cần dùng đến nhiều sức lực như vậy lại phần lớn các mẹ, các chị làm.

Độ tuổi của các cô đều trên 40, có người đã kề cận 60

Cô Phùng Thị Trị (Cửa Lò, Nghệ An) là một trong những ngư dân kéo lưới đến nay đã hơn 40 năm kinh nghiệm. “Năm nay cô 55 tuổi rồi, cô có 5 người con. Hai chị lớn thì đi lấy chồng rồi, một đứa năm 93, một đứa năm 97 và một em 2000. Gia đình có một em trai sinh năm 97 và con 93 đang học Cao đẳng trong Sài Gòn. Cô lấy chồng sớm lắm, từ năm 20 tuổi. Cái nghề kéo cá này cô làm từ năm 14 tuổi đến giờ ngót nghét cũng 40 năm trời.”

Cô Phùng Thị Trị (55 tuổi) miệt mài kéo lưới

Cô Trị tần tảo nuôi 5 con ăn học thành người chỉ với công việc này, vất vả lắm mà lương một cọc ba đồng. Cô nói: “Thu nhập tùy thuộc vào số lượng cá kéo được. Thời tiết xấu, biển động thì ít không đáng là bao nhiêu. Trung bình những mẻ lưới tốt thì bán được 1 triệu nhưng chia cho tận 15 người nên một người tính ra cũng chẳng đáng là bao nhiêu. Vất vả lắm.”

Làm việc vất cả lắm mà tiền được chẳng là bao

Dụng cụ lao động của ngư dân kéo lưới là một chiếc đai đặc biệt đeo qua eo. Chiếc đai làm từ gỗ hoặc tre buộc dây hai đầu, đầu chiếc dây được thít nút có tác dụng cuốn vào dây thừng buộc lưới để trợ lực, giữ lưới khi mỏi. Phần thân cứng của chiếc đai đặt sau lưng như một dụng cụ bảo vệ các đốt sống lưng.

Dụng cụ kéo lưới là chiếc đai đặc biệt

Cùng với đó là đôi bàn chân chai rạn theo từng vết hằn ghi dấu cả một thời lao động hăng say. Dưới đôi bàn chân ấy nào là vỏ ốc, vỏ sò rồi cả đá sắc cũng không thể cản bước, ghìm chân dồn sức kéo dây vào bờ.

Người chân trần, người đeo đôi tất, các cô chẳng ngại dẵm lên vỏ sò, vỏ ốc và đá

Bước vào ngưỡng tuổi đáng nhẽ nên dành nhiều thời gian để chăm sóc bản thân, tận hưởng cuộc sống an nhàn, nhưng không chỉ riêng cô Trị, các cô khác cũng vẫn rất hăng say lao động, cống hiến hết mình vì tương lai con cái ăn học đàng hoàng.

Vào mùa hè, các loại cá thường kéo được là cá đốm, cá ve, cá trích, cá kìm cờ...; còn mùa đông kéo được nhiều loại cá to, giá trị kinh tế cao hơn như cá thu, cá nụ, cá đù...nên thu nhập tốt hơn.

Mỗi mẻ lưới thường kéo được nhiều loại hải sản khác nhau

Mẻ lưới không mấy đậm tay một ngày trời biển động

Kéo lưới vô cùng vất vả tuy nhiên các ngư dân luôn có cách để làm cho công việc dễ dàng hơn, tràn đầy tiếng cười sảng khoái. Những câu chuyện phiếm về chồng con, chuyện mẻ cá hôm qua hay ngân nga câu hát tự phịa lời chẳng biết ra thành bài từ bao giờ.

Câu chuyện đùa “con muỗi ăn con tôm” (con tôm bé tí như con muỗi) cũng khiến các cô cười nắc nẻ

Cả đời bám víu lấy biển không chỉ là nghề mà còn là một cái nghiệp của những người mẹ, người chị nơi đây. Ngư dân Cửa Lò, đặc biệt là các mẹ vất vả là thế mà lương chỉ ba cọc một đồng, dành dụm chắt chiu nuôi lớn những đứa con thành người thật đáng khâm phục.

Lưới lên đến bờ, mọi người cùng xúm vào cùng co lưới

Ngư dân tập trung kiểm tra thành quả sau một mẻ lưới