Thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025: Cần một kỳ thi gọn nhẹ

Trước đó, Bộ GD&ĐT yêu cầu các sở GD&ĐT lấy ý kiến giáo viên về việc chọn một trong hai phương án gồm: phương án 1 thi 4 môn bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Lịch sử và 2 môn tự chọn trong số các môn học sinh chọn học và phương án 2 là thi 3 môn bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 2 môn tự chọn.

Trong quá trình lấy ý kiến, một số địa phương, chuyên gia đề xuất thêm phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 gồm 2 môn bắt buộc (Toán, Ngữ văn) và 2 môn tự chọn trong số các môn còn lại được học ở lớp 12 bao gồm cả Ngoại ngữ và Lịch sử nhằm đảm bảo gọn nhẹ, giảm áp lực tổ chức kỳ thi cũng như áp lực thi cử cho học sinh. Bộ GD&ĐT đã trình Chính phủ các phương án tổ chức kỳ thi từ năm 2025.

Bà Nguyễn Thị Hồng Hải, Hiệu trưởng Trường THPT Đoàn Kết, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) nêu quan điểm, riêng kỳ thi tốt nghiệp THPT làm sao tổ chức nhẹ nhàng, không gây quá nhiều áp lực cho học sinh. Phía phụ huynh, giáo viên cũng đều mong muốn phương án thi mới giảm số môn thi và thuận lợi cho học sinh. Kỳ thi hiện nay, học sinh phải thi Văn, Toán, Ngoại ngữ và các môn trong tổ hợp KHTN hoặc KHXH nên nếu Bộ GD&ĐT giảm số môn thi sẽ giảm áp lực cho học sinh. Tuy nhiên, các trường ĐH cũng nên có phương án tuyển sinh riêng và sớm công bố để nhà trường, học sinh có sự chuẩn bị, định hướng.

“Về việc không thi bắt buộc môn Lịch sử, tôi cho rằng, không phải cứ thi môn này học sinh mới yêu nước, hiểu lịch sử. Còn môn Ngoại ngữ, trước đây chúng ta đề cao môn này để hội nhập nhưng thực tế cho thấy càng thi thì trình độ của các em càng kém và chỉ để phục vụ cho việc thi chứ không phải để học phát triển 4 kỹ năng Nghe, Nói, Đọc, Viết. Điều đó thể hiện qua kết quả thi tốt nghiệp hằng năm”.

TS Tùng Lâm

Thầy Đào Tuấn Đạt, Hiệu trưởng Trường THPT Anhxtanh (Hà Nội) cho rằng, trong tất cả các phương án thi thì phương án 2 môn bắt buộc và 2 môn lựa chọn là phù hợp với mục tiêu gọn nhẹ, giảm áp lực. Ngoài ra, với 4 môn thi, ai có năng lực ở khối ngành nào sẽ chọn các môn thi phù hợp, kỳ thi sẽ cân bằng được tỉ lệ học sinh chọn khối tự nhiên và xã hội. Thực tế nhiều năm qua cho thấy, học sinh chọn phương án thi tổ hợp KHXH nhiều hơn dẫn đến các môn tự nhiên thiếu sinh viên. Đây là điều rất đáng lo khi những ngành khoa học cơ bản thiếu nhân lực”.

Thi trắc nghiệm khó đánh giá năng lực

Thầy Đạt cho rằng, Bộ GD&ĐT cần cân nhắc, tính toán để có phương án đề thi phù hợp với định hướng đánh giá năng lực học sinh theo chương trình GDPT 2018. Nếu đổi mới kỳ thi phù hợp với chương trình nhưng vẫn tổ chức thi theo phương thức trắc nghiệm thì khó có thể đánh giá được năng lực học sinh. “Không có năng lực sáng tạo nào có thể đánh giá qua việc chọn phương án A hoặc B mà phải kết hợp trắc nghiệm với tự luận để học sinh có cơ hội thể hiện năng lực, làm chủ kiến thức”, thầy Đạt nói.

TS Nguyễn Tùng Lâm, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý Giáo dục Việt Nam cũng cho rằng, phải thay đổi quan điểm “học gì thi nấy” mà coi học sinh là trung tâm và để các em tự lựa chọn. Ở bậc THPT là bậc định hướng nghề nghiệp, học sinh vượt qua kỳ thi tốt nghiệp gọn nhẹ và học sâu vào các môn có năng lực. Do đó, tổ chức thi tốt nghiệp với 2 môn bắt buộc, 2 môn lựa chọn là phương án tốt nhất hiện nay. Khi thực hiện chương trình GDPT mới, ngay từ khi vào lớp 10, các em đã được lựa chọn học các môn học phù hợp với năng lực sở trường và có định hướng ngành nghề yêu cầu thí sinh phải đáp ứng, không học tràn lan như trước.

Hiệu trưởng một trường THPT chuyên tại Hà Nội cho rằng, lâu nay kỳ thi tốt nghiệp THPT coi trọng môn Ngoại ngữ bằng cách đặt ngang hàng với Toán, Ngữ văn nhằm thúc đẩy việc dạy học ở các nhà trường. Và Ngoại ngữ được xác định là công cụ cần thiết để học sinh học tập và làm việc hiện nay cũng như về sau. Do đó, nếu phương án thi mới môn bắt buộc không có Ngoại ngữ cần phải có lộ trình thực hiện cũng như căn cứ đánh giá chương trình GDPT 2018 rằng, năng lực của học sinh đã đáp ứng.