Vòng xoáy lạm thu

Bên cạnh những khoản thu hợp lý, phụ huynh học sinh đồng tình như ứng tiền sửa chữa phòng học, tiền mua quà cho học sinh, đồ trang trí lớp, cây xanh; chi phí văn nghệ; đồ dùng trong lớp học; tiền vệ sinh lớp..., còn có những khoản thu không hợp lý, phụ huynh khó chấp nhận, như "chi tiền hỗ trợ nguyên năm cô T. nhờ thêm người bưng bê, dọn dẹp ăn trưa trước lớp. Chi tiền hỗ trợ một giáo viên nguyên học kỳ I, tiền hòa mạng internet...".

Theo nhiều phụ huynh, đã là quỹ phụ huynh thì các khoản chi phải vì học sinh, cho học sinh. Vì sao lại chi cho giáo viên và chi những khoản đáng ra nhà trường đã trang bị cho các em?

Trả lời phóng viên Báo Người Lao Động, hiệu trưởng nhà trường cho biết đã yêu cầu dừng tất cả mọi hoạt động thu - chi tại lớp. Việc chi các khoản như tiền sửa chữa phòng học là sự tự nguyện của phụ huynh. Nhưng việc chi hỗ trợ giáo viên là sai quy định, không hợp lý; nhà trường sẽ làm việc với giáo viên và ban đại diện phụ huynh của lớp này.

Một sự việc nhỏ, nhưng có thể xem là điển hình, bởi tình hình tương tự đã từng xảy ra ở nhiều lớp, nhiều trường, ở nhiều tỉnh, thành trên đất nước ta mỗi khi bước vào năm học mới. Dù ngành giáo dục, dù chính quyền địa phương nhắc nhở, chỉ đạo tuyệt đối không được lạm thu nhưng nơi này nơi khác vẫn xảy ra, với nhiều cấp độ khác nhau…

Tại TP HCM, từ tháng 7-2023, HĐND TP HCM đã thông qua Nghị quyết 04 quy định các khoản thu, mức thu đối với các dịch vụ phục vụ, hỗ trợ hoạt động giáo dục với 26 khoản thu. Nghị quyết này được xem là "cây đũa thần" chống tình trạng lạm thu đầu mỗi năm học. Theo đó, 26 khoản thu được chia thành 4 nhóm gồm: các khoản thu phục vụ hoạt động giáo dục ngoài giờ học chính khóa theo quy định; các khoản thu phục vụ cho hoạt động giáo dục thực hiện theo các đề án được phê duyệt; các khoản thu dịch vụ phục vụ hoạt động bán trú; các khoản thu hỗ trợ cá nhân học sinh.

Các mức thu quy định tại nghị quyết này là mức thu tối đa. Tùy tình hình thực tế, cơ sở giáo dục thống nhất với cha mẹ học sinh mức thu cụ thể nhưng không vượt quá mức thu quy định tại nghị quyết này và không được cao hơn 15% so với năm học 2022-2023.

Việc ban hành nghị quyết này xuất phát từ những nghiên cứu thực tế, khoa học, phù hợp tình hình từng khu vực nội - ngoại thành, làm căn cứ để các trường vận dụng cho phù hợp. Dẫu rằng, chuyện thu - chi trong các trường học là vấn đề không đơn giản, thậm chí làm "đau đầu" các hiệu trưởng, song tinh thần là phải tạo ra môi trường học tập tốt nhất cho các em học sinh, giảm gánh nặng cho phụ huynh và tạo sự đồng thuận giữa nhà trường và phụ huynh để các em học sinh yên tâm học tập.

Nắm hiểu tinh thần, quan điểm Nghị quyết 04, các trường phải chú ý yếu tố linh hoạt và nhân văn, nhất là không làm khó cho phụ huynh. Với các khoản chi vô lý thì ngay cả phụ huynh có điều kiện kinh tế cũng bực bội, cảm thấy không thoải mái; còn phụ huynh hoàn cảnh kinh tế eo hẹp hơn thì rõ ràng đây là thêm gánh nặng. Hãy biết cách dung hòa, chọn giải pháp hợp lý, hợp tình để không rơi vào vòng xoáy lạm thu.