Là ba mẹ, ai cũng mong muốn con phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần. Vì thế, ngay từ giai đoạn đầu đời, ba mẹ cần trang bị cho con tấm lá chắn vững chắc bảo vệ sức khỏe là vắc-xin, trong đó không thể không kể đến vắc-xin phòng 6 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Tiêm chủng chậm lịch, không đủ liều, trẻ có nguy cơ mắc bệnh và gặp di chứng càng cao.
Ba mẹ có biết 6 bệnh nguy hiểm hàng đầu nào đe dọa trẻ và cách phòng ngừa hiệu quả chưa?
Bạch hầu
Theo Cục Y tế dự phòng, bạch hầu là bệnh vừa nhiễm trùng vừa nhiễm độc có tỷ lệ tử vong cao, khoảng 5-10% và lên đến 20% ở trẻ dưới 2 tuổi. Bệnh có biểu hiện đặc trưng bởi lớp giả mạc trắng ở hầu họng, khi phồng to dễ gây tắc đường thở dẫn đến tử vong.
Bạch hầu đặc trưng với lớp giả mạc trắng có thể phồng to gây tắc đường thở. Ảnh: wiki
Nhiễm độc bạch hầu dễ dẫn đến biến chứng viêm cơ tim và viêm dây thần kinh. Biến chứng viêm cơ tim có thể xảy ra ở giai đoạn toàn phát hoặc có thể chậm vài tuần sau khi người bệnh khỏi. Khi bị viêm cơ tim do bạch hầu, tỷ lệ tử vong có thể lên đến 80-90%. Bệnh còn có thể gây liệt do tổn thương các dây thần kinh vận động.
Ho gà
Ho gà thường xảy ra ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 1 tuổi. Thống kê gần đây, 90% số ca mắc và tử vong do ho gà là trẻ dưới 1 tuổi, chủ yếu xảy ra ở trẻ chưa được chủng ngừa hoặc chủng ngừa không đầy đủ. Bệnh gây nhiều biến chứng ở đa cơ quan như: viêm phế quản, ngừng thở, sa trực tràng, thoát vị trực tràng, vỡ phế nang, tràn khí trung thất, tràn khí màng phổi và bệnh lý não.
Nhiều mầm bệnh nguy hiểm chực chờ tấn công trẻ khi chưa kịp tiêm vắc-xin. Ảnh: Unsplash
Bệnh có cơn ho rất đặc trưng, khiến người bệnh rũ rượi không thể kìm hãm được, sau đó là giai đoạn thở rít như tiếng gà gáy. Cuối cơn ho, trẻ thường chảy nhiều đờm dãi trong suốt và sau đó là nôn. Nếu qua khỏi, các cơn ho gà vẫn có thể kéo dài vài tuần đến vài tháng khiến trẻ ăn uống kém dẫn đến suy dinh dưỡng khiến trẻ thấp còi, kém hoạt bát như bạn đồng trang lứa.
Uốn ván
Uốn ván có tỷ lệ tử vong lên đến 90%. Mầm bệnh uốn ván có ở khắp mọi nơi như đất, cát và lây nhiễm vào cơ thể qua các vết thương hở, không phân biệt lớn hay nhỏ. Trẻ sơ sinh chưa có miễn dịch từ tiêm vắc-xin và mất dần kháng thể bảo vệ từ mẹ có nguy cơ mắc bệnh cao. Bệnh nhi uốn ván tử vong do co cứng toàn thân, suy hô hấp và rối loạn thần kinh thực vật.
Trẻ chưa có miễn dịch từ vắc-xin uốn ván và suy giảm kháng thể từ mẹ có nguy cơ mắc bệnh cao. Ảnh: Freepik
Bại liệt
Tại Việt Nam, trước khi có vắc-xin, bại liệt là một gánh nặng bệnh tật lớn, tỷ lệ mắc lên đến 126,4/100.000 dân. Những năm 1957 - 1959 thế kỷ trước, bại liệt từng bùng phát thành dịch lớn tại các tỉnh phía Bắc với khoảng 17.000 bệnh nhi, trong đó hơn 500 ca tử vong. Mỗi năm, có hàng chục nghìn trẻ em bị di chứng liệt suốt đời.
Bệnh lây qua đường phân miệng, gây liệt tủy sống, liệt hành tủy dẫn đến suy hô hấp và tử vong, liệt chi không hồi phục, thường là ở chân, gây khó vận động hoặc mất vận động.
Bệnh do vi khuẩn Hib
Hib hiện là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi nặng, viêm màng não và các bệnh xâm lấn khác ở trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh do vi khuẩn Hib diễn biến nặng thường xảy ra trước khi trẻ đủ 24 tháng tuổi và nguy cơ cao nhất ở trẻ từ 4 đến 18 tháng tuổi.
Trẻ nhỏ bị viêm màng não do vi khuẩn Hib có thể để lại di chứng thần kinh vĩnh viễn, tổn thương não, não úng thủy, điếc, rối loạn tâm thần với tỷ lệ lên đến 30%. Ngay cả khi được điều trị kịp thời, có đến 20% số trẻ mắc bệnh có thể tử vong.
Trẻ nhỏ sau khi chào đời tiếp xúc nhiều mầm bệnh trong khi hệ miễn dịch chưa hoàn thiện rất dễ mắc bệnh. Ảnh: Shutterstock
Viêm gan B
Virus viêm gan B gây ra tổn thương gan, hủy hoại tế bào gan… và là căn nguyên hàng đầu gây ung thư gan tại Việt Nam. Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) năm 2017, tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B tại Việt Nam rất cao, là 8,1% tức 100 người có 8 người nhiễm virus.
Khoảng 80-90% trẻ sinh ra bị nhiễm virus trong thời gian 1 năm đầu đời và 30-50% trẻ bị nhiễm virus trước 6 tuổi sẽ tiến triển thành viêm gan mạn tính. 100% số ca ung thư gan ở trẻ em là do nhiễm virus viêm gan B.
Tiêm ngừa cho trẻ là cách phòng bệnh an toàn, hiệu quả cao. Ảnh: Shutterstock
Theo bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, hiện cả 6 bệnh kể trên đã có vắc-xin phòng ngừa hiệu quả. Trong đó, vắc-xin 6 trong 1 là loại vắc-xin phòng được nhiều bệnh nhất gồm bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B, bệnh do vi khuẩn Hib trong một mũi tiêm, giúp giảm số lần tiêm chủng, tiết kiệm thời gian cho ba mẹ. Vắc-xin có thành phần ho gà vô bào, hạn chế phản ứng sốt, đau sau tiêm cho trẻ.
Vắc-xin có lịch tiêm từ 2 tháng tuổi. Trẻ cần tiêm 3 mũi tiêm vào các tháng 2, 3, 4 và tiêm mũi 4 nhắc lại vào lúc 16-18 tháng tuổi. Vắc-xin cần hoàn thành trước 2 tuổi.
Tại Việt Nam, vắc-xin 6 trong 1 có 2 loại: loại của Pháp ở dạng pha sẵn, loại của Bỉ sẽ qua bước pha hồi chỉnh trước khi tiêm. Hai loại vắc-xin đều có lịch tiêm, hiệu quả và độ an toàn như nhau.
Ngoài ra, còn nhiều loại vắc-xin cần thiết khác con cần chủng ngừa để được bảo vệ trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Ba mẹ hãy tham vấn bác sĩ khi đưa con đi tiêm chủng và quan trọng là cần tiêm đủ liều và đúng lịch cho con.