Ở bên ngoài, Tùng trông tươi tắn và rạng rỡ như nhiều thanh niên khác ở độ tuổi 25. Ít ai biết rằng, cậu mới dừng việc dùng thuốc trầm cảm chỉ cách đây 2 tháng. Ba năm phải liên tục đi điều trị tâm lý, dùng thuốc là ba năm cuộc sống của Tùng hoàn toàn bị xáo trộn. Nhưng với Tùng, đi điều trị tâm lý vẫn còn “may mắn” hơn những buổi bị mẹ ép đưa đi “chữa bệnh đồng tính.”
“Trong phòng tư vấn tâm lý, em cảm thấy dễ chịu hơn vì có người lắng nghe mình. Còn trong phòng trò chuyện với ông bác sĩ tự xưng là có thể chữa đồng tính không biết mẹ em kiếm đâu ra, em thấy ngột ngạt và kinh khủng.
Ông ta hỏi đi hỏi lại “cháu thích con trai lâu chưa?”, “cháu có biết như vậy là sai không?”, “cháu có biết đấy là bệnh không?”. Mẹ đưa em tới đó vài lần nhưng ông bác sĩ nói “bệnh này không chữa được nữa, thằng bé để lâu quá rồi.” Bà nói rằng nếu không chữa được bệnh đồng tính cho em sẽ đưa em lên chùa, bao giờ cho thành người bình thường thì bà cho em về.”
Mẹ phát hiện ra Tùng là người đồng tính khi một người họ hàng nhìn thấy Tùng đăng ảnh với bạn trai trên Facebook, khi ấy Tùng mới học năm 2 đại học. Những nếp nghĩ truyền thống đã ăn sâu vào gia đình Tùng khiến mẹ cậu không thể chấp nhận có một thằng con trai "ẻo lả như con gái". Mong muốn uốn nắn lại con mình, bà quyết định đưa con đi "chữa bệnh" đồng tính, qua lời mách nước của vài người bạn.
Những buổi chữa trị kiểu đó khiến Tùng rơi vào trầm cảm, vừa hoảng sợ vừa lo lắng và tự hoài nghi chính mình. Để được yên ổn với gia đình, Tùng chấp nhận “tạm dừng việc đồng tính” của mình lại, ít nhất cho đến khi tốt nghiệp đại học để có thể ra trường và sống tự lập. Đó cũng là thời gian, cậu rơi vào khủng hoảng tinh thần và phải dùng đến thuốc điều trị tâm lý.
“Thứ duy nhất không bình thường là tâm lý của em sau nhiều năm vừa bị mẹ đưa đi chữa đồng tính, vừa phải gồng mình vượt qua chứng trầm cảm. Đến bây giờ, nó vẫn là nỗi ám ảnh với cả em và gia đình,” Tùng trầm tư.
Tương tự như Tùng, tuy mới là học sinh lớp 12 nhưng Mai đã có “thâm niên” hơn một năm phải sống trong những dằn vặt, dọa dẫm đưa đi “khám bác sĩ” từ mẹ sau khi bà đọc trộm tin nhắn của con gái và phát hiện Mai đang quen với một bạn gái khác.
“Mẹ em gọi em là đồ lệch lạc giới tính, mẹ bảo nhà này không có cái gái chả ra gái, con gái thì phải thích con trai chứ ai lại thích con gái. Mẹ bảo mày không bỏ đi thì tao cho mày ở nhà lấy chồng luôn. Ở quê như bọn em, đi lấy chồng coi như chấm hết một cuộc đời. Em chẳng biết làm sao ngoài việc phải xóa số của bạn kia, cắt đứt liên lạc.”
Trong mắt mẹ Mai, đồng tính là một thứ đáng sợ, đi ngược lại với tự nhiên còn trong mắt ba Mai, ông thấy thương cảm với con gái vì sinh ra là một điều gì đó “không bình thường”. Đôi khi ông dằn vặt bản thân vì “mình không dạy dỗ con cẩn thận nên để con bê đê” - Mai đã từng nghe ông nói thế với mẹ. Không khí gia đình lúc nào cũng căng thẳng, ba mẹ giận Mai, giận cả bản thân; Mai thấy tù túng và bị kiểm soát bởi hai người họ và đôi khi em tự hỏi: “Liệu mình có bệnh thật không?, có phải điều gì sai trái thật không?”.
Đến bây giờ, khi đã “yên phận” với cuộc sống bình thường đằng sau lớp tủ để tránh việc phải đi bác sĩ điều trị như mẹ từng dọa, thậm chí là “đi thầy tà, thầy cúng” như em từng được nghe nhiều người kể, Mai nhận ra rằng đồng tính không phải một điều gì sai trái. Nhưng những lời nói của ba mẹ vẫn thỉnh thoảng khiến em thấy rùng mình về một viễn cảnh khi công khai trực tiếp với gia đình.
Cứ 5 người LGBTQ+ có 1 người bị ép đi bác sĩ
Tùng và Mai không phải những người duy nhất là nạn nhân của việc “chữa bệnh đồng tính”. Có hàng trăm câu chuyện tương tự đã được chia sẻ tới dự án “Leave with Pride”, chất đầy những nỗi buồn của các bạn trẻ bị gia đình ép đi “chữa” bệnh đồng tính.
"Là một người thuộc cộng động, mình gặp nhiều khó khăn trong việc nói chuyện với gia đình về chuyện này. Gia đình mình luôn cho rằng mình là đứa không bình thường, bị "bệnh" và cần phải đi điều trị tâm lí. Ngoài ra bố mẹ mình bảo mình là đứa bất hiếu, chỉ biết nghĩ đến bản thân không nghĩ gia đình vì bố mẹ cho rằng khi họ hàng, xã hội biết mình đồng tính, họ sẽ có thái độ kì thị, khinh thường mình và ảnh hưởng tới bố mẹ và dòng họ (gia đình mình rất gia giáo, từ các thế hệ tổ tiên đều có vị trí và học vấn cao trong xã hội). Hiện giờ, mẹ mình đang cố tìm một trung tâm điều trị tâm lí và cả trăm triệu để chữa trị " bệnh đồng tính".
Nhưng mọi thứ còn kinh khủng hơn nữa khi mẹ mình và mẹ người yêu mình hợp tác để vùi dập tình yêu của bọn mình, mẹ người yêu mình thì ra sức miệt thị với đủ loại từ ngữ kinh khủng nhất trên đời này "sai lầm", "bệnh hoạn","ấu trĩ",... (nhiều từ nữa nhưng mình không được kể hết) khiến bạn ấy luôn trong trạng thái mệt mỏi, buồn bã và luôn khóc mỗi khi nhắc đến xu hướng tính dục.
Một cách nữa mà phụ huynh dùng là thu tất cả máy, vào nick mạng xã hội của bọn mình để đọc rồi lôi ra để mỉa và tự động đăng nhập vào facebook của bạn ấy để block mình."
"Bố em sau khi biết được em là người đồng tính thì đã lớn tiếng với em, rằng "mày có muốn biết *** gái thế nào không, để tao dẫn mày gặp vài em". Khi em chia sẻ từ tốn với bố thì bố em cho qua hết, và nói việc WHO loại bỏ đồng tính ra khỏi danh sách bệnh chỉ là hình thức vớ vẩn. Đỉnh điểm khi em vẽ một bức tranh liên quan đến LGBT để treo trong phòng thì bố em lấy ra và chửi bới em thậm tệ, còn cho biết luôn là bố em quen rất nhiều người có thể chữa "bệnh đồng tính", chỉ cần em còn có "triệu chứng" thì bố em sẽ lôi đi luôn, và điều đó khiến em bỏ nhà một vài ngày, vì quá bốc đồng, để dằn mặt bố em."
Theo nghiên cứu “Có phải bởi vì tôi là LGBT” của Viện iSEE được thực hiện vào năm 2015, cứ 5 người LGBTQ+ có 1 người bị gia đình ép buộc đi bác sĩ, thậm chí cứ 10 người được hỏi thì có 1 người từng bị gia đình đưa đi gặp thầy tà, thầy cúng để chữa trị. Kết quả từ nghiên cứu cho biết, ép buộc thay đổi ngoại hình, cử chỉ (62.9%) và la mắng, gây áp lực (60.2%) là các hành vi phổ biến nhất mà người LGBT gặp phải trong gia đình của mình. Các hành vi bạo lực như bị nhốt, cầm giữ, ép buộc hay gợi ý rời khỏi gia đình, bị đánh đập chiếm khoảng 13-14% tổng số người tham gia khảo sát.
Nhóm chuyển giới có tỷ lệ trải nghiệm cao hơn ở tất cả các hành vi phân biệt đối xử so với nhóm đồng tính và song tính, đặc biệt liên quan tới việc ép buộc đi bác sĩ (29.3%), ép buộc thay đổi ngoại hình, cử chỉ (85.9%), và các hành vi lên gây áp lực lên mối quan hệ với người yêu (35.0%).”
Trên thực tế, đồng tính và chuyển giới đã được loại bỏ khỏi Chương “Bệnh rối loạn tâm thần và hành vi”, trong Danh mục các bệnh Quốc tế (ICD) của WHO lần lượt từ năm 1990 và 2019. Tuy nhiên tại nhiều nước trên thế giới và ở cả Việt Nam, những thực hành như tìm nơi chữa “bệnh đồng tính” cho con cái, từ các bác sĩ tâm lý cho tới thầy cúng, thầy tà, gửi lên chùa… vẫn khá phổ biến dù trên thực tế, sẽ không có một cơ sở y tế uy tín nào có thể khẳng định họ có thể “chữa bệnh đồng tính” cả. Hậu quả để lại không chỉ là những tổn thương tâm lý cho đứa trẻ mà cả rạn nứt trong mối quan hệ gia đình không thể nào hàn gắn. Cha mẹ có thể không hiểu hoặc chưa biết cách tiếp cận phù hợp với những điều quá mới mẻ nhưng bạo lực, ép buộc, gây áp lực tinh thần sẽ không bao giờ là cách giải quyết phù hợp khi thậm chí có nhiều em đã từng nghĩ đến lựa chọn kết thúc cuộc đời.
Ở thời điểm hiện tại, khi đang trong những năm tháng cuối cùng của trung học, Mai không muốn nghĩ tới tranh cãi với ba mẹ hay nỗi ám ảnh từ những lời dọa dẫm, khủng hoảng tinh thần. Em muốn tập trung vào học để có thể rời quê, sớm lên thành phố học đại học. Với em, đó sẽ là bước đầu tiên để thoát khỏi nỗi sợ đi “chữa đồng tính”.
“Khi ở tuổi này, mẹ vẫn nghĩ việc em thích một bạn cùng giới khác là đua đòi, đú đởn, học theo mấy thói hư tật xấu rồi bị “lây”. Em chỉ mong khoảng vài năm nữa, ở lứa tuổi mà mẹ em có thể công nhận là chín chắn và trưởng thành hơn, em có thể ngồi nói chuyện với mẹ để mẹ hiểu. Có những thứ mình không sai, cha mẹ cũng không sai - chỉ vì họ không hiểu mà thôi.”
Sẽ cần rất nhiều thời gian để phụ huynh có thể hiểu về con cái một cách thấu đáo và cũng sẽ cần ngần đó thời gian để Tùng, Mai và rất nhiều bạn trẻ có thể vượt qua ám ảnh về việc đi “chữa bệnh”. Cả hai hành trình đều khó khăn và chông chênh với hy vọng có thể tìm được điểm giao của sự thấu hiểu, trong một tương lai không xa.
Tên các nhân vật trong câu chuyện đã được thay đổi
Theo kenh14.vn