Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5: Vì sao cúng bánh tro hình tam giác? Nên làm gì trong ngày này?

Món ăn không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5

Tết Đoan Ngọ (mùng 5 tháng 5 Âm lịch) được gọi là ngày Tết giết sâu bọ (diệt sâu bọ), một nghi lễ quan trọng trong văn hóa người Việt. Ở mỗi miền có cách chuẩn bị mâm lễ và công đoạn cúng khác nhau. Những món ăn đặc trưng không thể thiếu có thể kể đến trong ngày này như: Cơm rượu nếp, bánh gio (còn gọi là bánh tro), bánh ú...

Nhà nghiên cứu Hoàng Triệu Hải (Giám đốc Trung tâm Lý học Đông Phương) đã có chia sẻ thú vị trên Thanh niên online quanh câu hỏi "Vì sao người ta lại cúng bánh tro hình tam giác trong ngày Tết Đoan Ngọ?".

Ông Triệu Hải lý giải với Thanh niên online, việc ông cha ta tạo hình chiếc bánh tro (gio) hình khối tam giác chứ không phải tròn, hình vuông như các loại bánh khác có thể là lý lẽ học thuyết âm dương ngũ hành, hình tam giác là dương Hỏa bên ngoài bao bọc để tương sinh với âm Thổ của bánh bọc bên trong.

Màu sắc của bánh cũng tượng trưng cho màu của đất và ngày trước bánh không có nhân bởi khi quay về với đất thì vạn vật trở nên thuần khiết. Quay trở về đất nhưng âm dương tương sinh để rồi lại sinh sôi, phát triển và lý lẽ đó chính là quy luật của tạo hóa.

Nên làm gì trong ngày Tết Đoan Ngọ?

Chuyên gia phong thủy Song Hà đã chia sẻ trên Vietnamnet về 3 việc nên làm trong ngày Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5 Âm lịch, theo quan niệm dân gian.

Thứ nhất, là thực hiện nghi thức giết sâu bọ, có thể giết sâu bọ bằng cách ăn thức ăn và hoa quả vào ngày 5/5 Âm lịch.

Người xưa quan niệm trong cơ thể con người, nhất là bộ phận tiêu hoá thường có sâu bọ ẩn sống, nếu không diệt trừ sâu bọ ngày càng sinh sôi nảy nở, gây nguy hại cho con người. Lũ sâu bọ này chỉ lộ diện vào ngày 5/5 Âm lịch nên phải làm lễ trừ sâu bọ vào ngày này.

Thứ hai, là tắm nước lá từ thiên nhiên. Sau khi đã ăn cơm rượu để giết sâu bọ, mọi người sẽ tắm bằng nước đun lá mùi, lá tía tô, kinh giới, lá sả... để mồ hôi toát ra, giúp cơ thể dễ chịu, phấn chấn.

Thứ ba, nên gội đầu, xông lá thơm. Mọi người thường đun các loại lá như bưởi, mùi, tía tô, kinh giới, sả, tre... để tắm, xông phòng bệnh cảm mạo, phụ nữ thì gội đầu với mong muốn có một mái tóc đen mượt.

Chuyên gia Song Hà cũng nêu một số việc không nên làm trong ngày này, theo quan niệm dân gian, như: Vứt giày dép lộn xộn; Để rơi tiền; Mua vật phẩm có hình thù kỳ quái; Chọn phòng đầu tiên hoặc cuối cùng ở hành lang khi ở khách sạn, nhà nghỉ: Dừng chân ở nơi âm u khi xuất hành...

Ảnh minh họa: Internet

Ý nghĩa Tết Đoan Ngọ

ThS. Nguyễn Hiếu Tín (Trưởng Bộ môn Du Lịch – Trường Đại học Tôn Đức Thắng) chia sẻ trên Người lao động, Đoan có nghĩa là khởi đầu, Ngọ là ở giữa, giờ trưa (11-13 giờ), thời tiết nóng, nên Đoan Ngọ là khởi đầu cho thời tiết nóng trong năm. Ngày này còn được gọi là Tết Đoan Dương hay Tết Trùng Dương.

Ông nêu, theo phong tục xưa, với quan niệm thiên nhân đồng nhất, nếu trời đất có sâu bọ thì con người cũng có. Vậy nên vào sáng sớm của ngày này, lúc trẻ con chưa thức, người ta lén bôi hồng hoàng vào thóp thở, vào ngực, vào rốn để khử trùng, đeo bùa tua, bùa vải bằng chỉ ngũ sắc cho trẻ em.

Còn với người lớn, họ ăn rượu nếp, để cho sâu bọ trong người say, sau đó ăn quả chua chát để cho sâu bọ chết. Vào giờ Ngọ của mùng 5 tháng 5 Âm lịch, lúc dương khí mạnh nhất, người ta đi hái lá mồng 5 (lá ngải cứu, lá đơn, lá ích mẫu, lá cối xay, lá vối...) đem về phơi khô để dùng làm thuốc trong cả năm.

Theo chia sẻ của ThS. Nguyễn Hiếu Tín với tờ Người lao động, Tết Đoan Ngọ thật sự có ý nghĩa thiêng liêng trong việc chỉ báo đây là thời điểm quan trọng trong năm, đó là thời gian giữa năm, như một lịch biểu nhắc nhở người làm nông nghiệp hãy khẩn trương công việc, tạm tổng kết những việc đã và chưa thực hiện trong năm.

(Tổng hợp)

Link gốc: https://doanhnghieptiepthi.vn/tet-doan-ngo-mung-5-thang-5-vi-sao-cung-banh-tro-hinh-tam-giac-nen-lam-gi-trong-ngay-nay-161211406061957976.htm

Theo ttvn.vn