Ở Việt Nam, vùng nào cũng có bún với nhiều món ngon trứ danh như bún chả Hà Nội, bún đỏ Tây Nguyên, bún bò Huế hay bún nước lèo miền Tây. Thế nhưng bún bắp chỉ có ở xứ Nẫu Phú Yên, là món ăn đặc sản hiếm có khó làm, không phải ở đâu cũng sản xuất được.
Một tô bún bắp nấu cùng giò heo nghi ngút khói, hay bún bắp ốc ngon mắt có hương vị không hề giống với bất kỳ món bún gạo nào.
Món bún bắp ốc ở Đầm Ô Loan là nét văn hóa ẩm thực không thể thiếu của người dân Tuy An. Ảnh: Tấn Quân.
Bún bắp nấu khúc cá nấu chua hay nước cốt xương cùng ít rau sống cũng “đắm say lòng người”. Đơn giản nhất là món bún bắp xào mỡ hành (hoặc hẹ) chấm với nước mắm ớt ăn kèm rau sống cũng thấy “đã đời”.
|
|
Khâu chế biến bún khá kỳ công, có lẽ chỉ ai yêu nghề mới làm được. Trước tiên là khâu giã bắp. Một mẻ vừa cối chừng 5 kg bắp khô được giã chung với trấu. Vừa giã vừa sàng sảy sao cho bắp nát đều, thành những hạt nhỏ được gọi là gạo bắp, sàng loại bỏ cám mày, sau đó đem gạo bắp ngâm nước trong 30 phút, rồi vớt ra ủ một ngày một đêm cho lên men chua.
Người ta phải mất cả tuần để hoàn thành món bún bắp. Ảnh: Kênh Phú Yên
Gạo bắp sau khi ủ được cho ra nia phun nước giữ ẩm, để ba ngày sau mới đem ngâm nước thêm một ngày để loại mùi chua trước khi đưa vào cối quết thành bột. Khi đó bột bắp được nén thành khối rồi cắt ra luộc lại khoảng 15 phút, sau đó cho vào máy xay nhuyễn lần cuối. Thêm một lần nhồi bột lại với nước ấm, đưa qua máy đùn sợi, sợi bún rớt xuống nồi nước sôi đến khi chín thì nổi lên mặt nước. Người làm nhanh tay vớt ra bắt thành lọn.
Búp bắp là đặc sản chỉ có ở huyện An Dân, tỉnh Phú Yên. Ảnh: Facebook Bún bắp An Dân
Một mẻ bún như vậy cần 6-7 ngày để hoàn thành. Sợi bún màu vàng tươi, mềm mại, khi ăn có vị ngọt vừa đủ, thường được chế biến thành bún bắp giò heo, xào lòng heo hay ăn cùng canh chua cá bống.
Trước đây bún bắp được nhiều gia đình người dân ở xã An Dân làm, hiện nay chỉ còn duy nhất lò bún bắp đang được khôi phục và thu hút du khách. Bạn có thể đến lò bà Chín mua bún bắp mang về với giá 30.000 đồng một kg, ghé quán Kent Bi ở thị trấn Chí Thạnh thưởng thức các món bún bắp ốc, bún bắp xào lòng heo.
Bún bắp xào lòng heo dân dã mà hút khách ở Tuy An. Ảnh: Tấn Quân.
Không chỉ ngon bởi hương vị, bún bắp còn là loại thực phẩm nhiều dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Các nhà khoa học gọi bắp là thực phẩm vàng vì lượng celluloza trong nó cao từ 4-10 lần so với gạo và các loại ngũ cốc khác, có tác dụng kích thích nhu động dạ dày ruột, giúp tiêu hóa. Hàm lượng lipid, tinh bột, đường trong bún bắp cao, nó có thể cung cấp 396 kcal/100g bún bắp; giàu khoáng chất, nhiều vitamin A và E giúp chống oxy hóa cho tế bào, phụ nữ ăn bún bắp nhiều rất tốt cho da, mắt. Bún bắp có giá trị phòng và chữa bệnh như giúp bài tiết mật, giảm bilirubin trong máu, có lợi cho tiêu hóa, tim mạch, tiết niệu, chống oxy hóa, lão hóa…