Chậm phát triển trí tuệ là gì?
Tình trạng chậm phát triển trí tuệ có nghĩa là trẻ học chậm hơn so với những đứa trẻ khác ở cùng độ tuổi và trải qua rất nhiều khó khăn khi học các kỹ năng cần thiết để sinh tồn và làm việc trong cộng đồng. Chậm phát triển trí tuệ cũng làm trẻ bị chậm tiếp thu và phát triển các kỹ năng giao tiếp, khả năng tự chăm sóc bản thân, kỹ năng tự bảo vệ bản nhân và kỹ năng xã hội.
Trẻ chậm phát triển trí tuệ sẽ có những hạn chế về kỹ năng tư duy, bao gồm khả năng lý luận (giải quyết vẫn đề) và ghi nhớ. Chúng sẽ gặp khó khăn về khả năng chú tâm và tổ chức các thông tin.
Ảnh minh họa |
Bên cạnh đó, trẻ cũng có chỉ số thông minh (IQ) thấp và thường không kiểm soát được những hành vi hung hăng của mình. Do đó, bé dễ bị kích động trước những tình huống đơn giản.
Phân loại bệnh chậm phát triển trí tuệ
Chậm phát triển trí tuệ được chia ra làm 4 cấp như sau:
1. Chậm phát triển trí tuệ mức nhẹ
- - Có khoảng 80% bé bị chậm trí tuệ rơi vào loại này.
- - Chỉ số IQ của trẻ thường dao động từ 50 – 75 và bé có thể theo học tiểu học.
- - Những bé gặp phải khuyết tật này thường mất khá nhiều thời gian để học kỹ năng giao tiếp. Tuy nhiên, nếu được giáo dục đúng cách, trẻ hoàn toàn có thể giao tiếp tốt với người khác.
- - Một số đặc điểm phổ biến là trẻ gặp khó khăn với việc viết và đọc, trẻ không thể đưa ra quyết định.
- - Khi lớn lên, trẻ có thể tự lập với sự hỗ trợ của gia đình, cộng đồng.
2. Chậm phát triển trí tuệ mức trung bình
- - Có khoảng 10% trẻ chậm trí thuộc loại này.
- - IQ của trẻ là từ 35 – 55.
- - Trẻ có thể tự thực hiện các công việc cá nhân như tắm, ăn và đi vệ sinh với sự hướng dẫn của bố mẹ.
- - Trẻ có thể học viết, đọc và đếm cơ bản.
- - Trẻ học khá chậm nhưng vẫn có thể làm được một số công việc đơn giản.
- - Khi lớn lên, trẻ thường sống tại các trung tâm cộng đồng dưới sự giám sát và trông nom.
3. Chậm phát triển trí tuệ mức nặng
- - Khoảng 3 – 5% trẻ bị chậm trí tuệ rơi vào nhóm này với IQ từ 20 – 40.
- - Trẻ có thể học được một số kỹ năng cơ bản để chăm sóc bản thân và kỹ năng giao tiếp.
- - Khi lớn lên, trẻ có thể sống tại các nhà tập thể có giám sát.
4. Chậm phát triển trí tuệ đặc biệt (rất nặng)
- - Chỉ 1 – 2% trẻ chậm phát triển trí tuệ rơi vào nhóm này.
- - IQ của trẻ nằm dưới 20 – 25.
- - Trẻ có thể học các kỹ năng giao tiếp cơ bản và kỹ năng tự chăm sóc bản thân với sự hỗ trợ của người lớn.
- - Trẻ bị tổn thương thần kinh và cần sự theo dõi, giúp đỡ thường xuyên.
- Trẻ bị chậm phát triển trí tuệ do đâu?
- Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này nhưng đến 60% trong số đó vẫn chưa xác định được nguyên nhân. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất:
1. Di truyền
- - Khoảng 30% trẻ bị chậm phát triển trí tuệ là do di truyền.
- - Trong trường hợp này, những dị thể bất bình thường từ bố mẹ truyền sang cho con cái và gây ra khuyết tật.
- - Bệnh Phenylketone niệu (một chứng rối loạn chuyển hóa) cũng gây ra khuyết tật về trí tuệ.
2. Bố mẹ
- - Hội chứng ngộ độc rượu là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng chậm phát triển trí tuệ.
- - Trong ba tháng đầu của thai kỳ, nếu thai phụ dùng ma túy hoặc uống rượu, trẻ sinh ra có thể mắc phải hội chứng này. Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, việc uống rượu bia với mức độ vừa phải cũng có thể gây ra hội chứng này.
- - Ngoài ra, hút thuốc lá cũng có liên quan chặt chẽ với tình trạng chậm phát triển trí tuệ.
- - Nếu khi mang thai người mẹ mắc phải các căn bệnh như rubella, bệnh nhiễm ký sinh trùng toxoplasma, rối loạn tuyến sữa hoặc bị nhiễm virus cytomegalovirus (CMV) thì thai nhi có nguy cơ rơi vào tình trạng chậm phát triển trí tuệ.
- - Trong thời gian mang thai, nếu bạn bị cao huyết áp, lưu lượng máu đến thai nhi sẽ bị xáo trộn, dẫn đến việc thai nhi phát triển không bình thường.
- - Một số dị tật bẩm sinh cũng có thể khiến đầu và hệ thần kinh trung ương của trẻ sơ sinh bị ảnh hưởng, dẫn đến tình trạng chậm phát triển trí tuệ.
- - Nếu trẻ bị khuyết tật ống thần kinh thì cũng có thể dẫn đến tình trạng này.
3. Thương tích hoặc bệnh tật
- - Một số căn bệnh trẻ mắc phải khi còn nhỏ như thủy đậu, sởi, ho gà và cường giáp cũng có thể dẫn đến tình trạng chậm phát triển trí tuệ nếu không được điều trị kỹ lưỡng.
- - Các bệnh liên quan đến nhiễm trùng não như viêm màng não hoặc viêm não cũng có thể khiến não bị tổn thương, gây ra tình trạng chậm phát triển trí tuệ.
- - Chấn thương não do tai nạn giao thông hoặc do té từ trên cao xuống cũng có thể là thủ phạm khiến trẻ chậm phát triển trí tuệ.
4. Các yếu tố môi trường
- - Trong thời gian mang thai, nếu bạn không cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể thì thai nhi sẽ không thể phát triển hoàn thiện. Từ đó, trẻ có thể bị chậm phát triển trí tuệ.
- - Những trẻ bị suy dinh dưỡng, trẻ phải đối mặt với tình trạng ngược đãi, sống trong điều kiện nghèo đói hoặc không lành mạnh, không được chăm sóc y tế đầy đủ cũng có nguy cơ đối mặt với tình trạng này.
- - Tiếp xúc nhiều với các hóa chất độc hại như chì hoặc thủy ngân cũng khiến trẻ bị chậm phát triển trí tuệ.
Dấu hiệu của chậm phát triển trí tuệ
Trẻ em có chứng chậm phát triển trí tuệ cần có thêm hướng dẫn và sự hỗ trợ để phát triển những kỹ năng cơ bản, như hiểu biết mọi chuyện xung quanh, nói và thay quần áo.
Nhiều bậc cha mẹ nhận thấy rằng con cái của họ mất nhiều thời gian hơn để ghi nhớ những thành viên trong gia đình hoặc tỏ ra thích thú những thứ xung quanh.
Trẻ em phát triển với tốc độ và cách thức khác nhau. Chúng thường phát triển những kỹ năng đơn giản trước khi học những kỹ năng phức tạp hơn. Vì lý do này, chậm phát triển trí tuệ có thể không rõ ràng cho đến khi trẻ lớn.
Các chuyên gia y tế sử dụng các đánh giá mốc phát triển để kiểm tra sự phát triển của trẻ liên quan đến những gì được mong đợi ở trẻ với từng độ tuổi. Những đánh giá này sẽ cho thấy các vấn đề trong các lĩnh vực phát triển khác nhau. Một số loại vấn đề phát triển nhất định là dấu hiệu của chậm phát triển trí tuệ.
Một số dấu hiệu phổ biến nhất của chậm phát triển trí tuệ là:
- - Trẻ biết lật, bò, ngồi hoặc đi chậm hơn những trẻ khác cùng tuổi.
- - Trẻ chậm nói hoặc gặp vấn đề khi nói chuyện, giao tiếp.
- - Trẻ không ý thức được hậu quả về các hành vi của mình.
- - Trẻ cần thời gian rất lâu để học các kỹ năng, khó khăn khi tự phục vụ (tự ăn uống, vệ sinh cá nhân).
- - Trẻ gặp khó khăn trong việc ghi nhớ, phát triển trí tuệ kém hơn so với các bạn cùng tuổi.
- - Trẻ không thể liên kết được các hành động với hậu quả của nó.
- - Trẻ không ý thức được hậu quả về các hành vi của mình.
- - Trẻ có thể có các vấn đề về mặt hành vi như hay có những cơn giận dữ.
- - Trẻ gặp khó khăn trong việc giải quyết tình huống hoặc tư duy logic.
- - Chậm chạp, ít linh hoạt.
- - Thiếu sự tò mò, thiếu tính tích cực trong quan sát.
- - Gặp khó khăn trong việc học ở trường.
- - Khả năng thích nghi với tình huống mới của trẻ kém.
- - Khó khăn trong việc hiểu và tuân theo các quy tắc xã hội.
Trẻ bị chậm phát triển trí tuệ cần được chăm sóc thế nào?
Trẻ chậm phát triển, dù ở mức độ nào đi chăng nữa, vai trò của bố mẹ luôn được đặt lên hàng đầu trong việc chữa trị cho con. Cha mẹ cần quan tâm chăm sóc để trẻ phát triển hoàn thiện hơn, luôn đồng hành cùng con trong mọi hoạt động thường ngày – vui chơi, sinh hoạt ăn uống, vệ sinh thân thể… Hãy tin tưởng rằng trẻ sẽ vượt qua được và dù chậm phát triển nhưng trẻ vẫn có khả năng đạt được những dấu mốc quan trọng trong cuộc đời.
|
Trường hợp trẻ chậm phát triển ở mức độ nhẹ, trẻ vẫn có thể theo học ở các lớp tiểu học, song việc theo học sẽ hơi khó khăn với trẻ và kết quả học tập cũng kém hơn so với những đứa trẻ bình thường khác. Trẻ chậm phát triển mức độ vừa sẽ hầu như không theo học được, không tính toán được.
Với những trẻ có mức độ nặng hơn, trí tuệ rất thấp, ngôn ngữ không có hoặc rất nghèo nàn, trẻ sẽ không thể giao tiếp. Những trẻ này luôn cần có người ở bên để chăm sóc theo dõi.
Phòng ngừa bệnh chậm phát triển trí tuệ ở trẻ
Một số nguyên nhân gây ra bệnh chậm phát triển trí tuệ ở trẻ bạn có thể phòng ngừa, nhất là hội chứng nhiễm độc rượu ở bào thai. Phụ nữ mang thai không nên uống rượu. Hãy chăm sóc thai kỳ đúng cách, uống vitamin trước khi sinh và tiêm ngừa chống lại một số bệnh truyền nhiễm cũng có thể giảm nguy cơ sau khi sinh trẻ bị thiểu năng trí tuệ.
Link bài gốc; https://www.lamchame.com/forum/threads/co-nhung-dau-hieu-nay-co-the-tre-da-bi-cham-phat-trien-tri-tue.2476996/
Theo Thành viên diễn đàn lamchame.com tổng hợp