Ảnh minh họa
Ngược lại, những người thiếu tình yêu thường mất đi can đảm và sức mạnh khi đối mặt với khó khăn, tâm lý dễ bị tổn thương và tự nghi ngờ. Trong giai đoạn đầu đời của trẻ, một gia đình hòa thuận và đầy yêu thương sẽ giúp trẻ xây dựng được cảm giác an toàn và giá trị bản thân đầy đủ.
Những đứa trẻ như vậy sẽ có sự tự tin bẩm sinh, tâm lý tích cực và lạc quan, có dũng cảm để khám phá, phát triển bản thân, cũng dễ dàng xây dựng các mối quan hệ và tình cảm tốt đẹp hơn.
Có thể nói, tình yêu là động lực nội tại quan trọng nhất trong sự phát triển của trẻ.
Nhà sáng lập hệ thống sắp xếp gia đình nổi tiếng, Bert Hellinger, đã đề xuất rằng một mối quan hệ gia đình hạnh phúc là như thế này:
Vợ chồng gần gũi và sát cánh bên nhau; trẻ đứng ở giữa phía trước của cha mẹ, tạo thành một mối quan hệ tam giác cân ổn định. Do đó, để xây dựng một gia đình hòa thuận và đầy yêu thương, trước tiên cần quản lý tốt mối quan hệ vợ chồng, cha mẹ không nên thường xuyên cãi vã trước mặt trẻ, nên giao tiếp tốt, quan tâm, bao dung và hiểu nhau.
Thứ hai, cha mẹ cần học cách yêu thương con cái đúng cách, tình yêu này nên là "tình yêu vô điều kiện", yêu thương chính con cái như nó vốn có, chứ không phải chỉ yêu thích các biểu hiện bên ngoài của trẻ.
Cung cấp cho trẻ sự chú ý và sự đồng hành đầy đủ, khen ngợi nhiều hơn, chỉ trích ít hơn, khi trẻ phạm lỗi hoặc thất vọng, hãy động viên và giúp đỡ.
Một gia đình ấm cúng và tràn đầy tình yêu chính là điểm khởi đầu tốt nhất cho trẻ.
02. Cha mẹ có tinh thần lạc quan, tích cực
Cha mẹ lạc quan và tích cực giống như ánh sáng mặt trời chiếu sáng toàn bộ thế giới của trẻ, mang lại cho trẻ cảm giác an toàn đầy đủ. Trẻ cảm thấy vui vẻ, thư giãn, nội tâm tràn đầy, và có thể tập trung toàn bộ năng lượng vào việc phát triển bản thân.
Ngược lại, khi cha mẹ thường xuyên phát ra cảm xúc bi quan và tiêu cực, thế giới của trẻ luôn mưa gió, thiếu an toàn, áp lực tâm lý lớn, mức độ lo âu tăng cao. Hơn nữa, ngôn ngữ và hành vi tiêu cực, có thể ảnh hưởng âm thầm đến cách suy nghĩ của trẻ, làm mất tự tin vào bản thân và mất niềm hy vọng vào cuộc sống.
Dù cuộc sống rất khổ sở và điều kiện rất kém, nhưng trẻ lớn lên trong môi trường giáo dục lạc quan sẽ có nội tâm phong phú, vì luôn có sự mong đợi tươi đẹp cho ngày mai và hành động để đạt được điều đó.
Việc nuôi dưỡng trẻ lạc quan, tự tin và tươi sáng không thể thiếu sự ảnh hưởng từ gia đình. Trước tiên, cha mẹ cần làm gương tốt cho trẻ, điều chỉnh nhận thức và tâm trạng của mình, khi gặp vấn đề thì tìm cách giải quyết thực tế, thay vì bị mắc kẹt trong cảm xúc tiêu cực.
Khi cha mẹ có tâm trạng tích cực và suy nghĩ từ góc độ tích cực, họ cũng dễ dàng nhận ra những điểm sáng của trẻ.
03. Cảm xúc gia đình ổn định, tươi sáng tích cực
Chuyên gia quan hệ xã hội John Gottman đã chỉ ra rằng: Khả năng nhận thức và kiểm soát cảm xúc thậm chí quan trọng hơn chỉ số IQ, những khả năng này quyết định thành công và hạnh phúc của một người trong nhiều lĩnh vực xã hội, bao gồm cả hạnh phúc gia đình. Đó là lý do tại sao chúng ta ngày càng nhấn mạnh việc phát triển trí tuệ cảm xúc ở trẻ.
Trí tuệ cảm xúc là khả năng hiểu và kiểm soát cảm xúc của bản thân, hiểu cảm xúc của người khác, và hướng dẫn suy nghĩ và hành động của bản thân.
Sự phát triển trí tuệ cảm xúc của trẻ đến từ mỗi lần cha mẹ thể hiện cảm xúc và cách giao tiếp trong gia đình. Có thể nói, nếu cha mẹ có thể giao tiếp tốt với trẻ, và gia đình có cách giao tiếp lành mạnh và hòa bình, thì giáo dục đã thành công một nửa.
Nếu cha mẹ có cảm xúc ổn định và cách giao tiếp trong gia đình lành mạnh và hòa bình, trẻ sẽ học được cách giao tiếp đúng đắn, có thể kiểm soát cảm xúc của mình, biết cách thể hiện cảm xúc và nhu cầu một cách phù hợp.
Ngược lại, nếu cha mẹ có khả năng quản lý cảm xúc kém, thường xuyên cãi vã, chỉ trích lẫn nhau và tức giận với trẻ, trẻ sẽ trở nên nhạy cảm, tự ti và sao chép cách xử lý cảm xúc sai lầm của cha mẹ, không thuận lợi cho việc xây dựng mối quan hệ giữa các cá nhân.
04. Có môi trường yêu thích học tập
Có một chủ đề trên Zhihu: Những thói quen của cha mẹ nào ảnh hưởng đến cả đời bạn?
Một người dùng đã trả lời: “Trong suốt hơn mười năm qua, bố tôi kiên trì dậy vào lúc 6 giờ rưỡi mỗi sáng để đọc sách và trau dồi kiến thức. Mẹ tôi, chỉ cần có thời gian rảnh, cũng sẽ cầm sách lên và đọc nghiêm túc. Sau bữa tối mỗi ngày, bố mẹ thường cùng nhau ra ngoài chơi bóng hoặc chạy bộ, về nhà và nhiệt tình chia sẻ lợi ích của việc tập thể dục. Nhiều năm sau, tôi mới nhận ra đây là sự giáo dục mà bố mẹ "cố tình thực hiện".
Trước đây, tôi không thể dậy sớm, đọc sách thì cảm thấy buồn ngủ, còn thể dục thì lười biếng, nhưng khi nhìn thấy bố mẹ vẫn kiên trì, tôi bỗng thấy việc dậy sớm không còn mệt mỏi như vậy nữa, việc đọc sách cũng trở nên dễ dàng hơn, và tập thể dục đã trở thành thói quen hàng ngày”.
Nhiều phụ huynh thường lo lắng về việc con cái mình không thích học, không có động lực tiến bộ, và ghen tị với những đứa trẻ khác học giỏi và tự giác học tập, mà không biết rằng cha mẹ của những đứa trẻ đó đã nỗ lực như thế nào.
Cha mẹ tạo ra một môi trường gia đình yêu thích học tập và tiến bộ, rất có khả năng nuôi dưỡng một đứa trẻ yêu thích tri thức và ham học hỏi, điều này là sự nuôi dưỡng âm thầm, khó có hình thức giáo dục nào khác có thể so sánh.
Trong khi đó, có những gia đình, cha mẹ không yêu thích học tập, từ bỏ sự phát triển cá nhân, nhưng lại yêu cầu con cái phải học tập và xuất sắc, kết quả giáo dục có thể đoán trước được.
Hình thức giáo dục tốt nhất là khi cha mẹ và con cái cùng nhau trưởng thành.
Khi giáo dục con cái, cha mẹ cũng đừng quên sự phát triển cá nhân của chính mình, dù là trong công việc hay sở thích cá nhân, hãy không ngừng nâng cao bản thân và là hình mẫu tốt cho con.