Những giới hạn khi trao quyền lựa chọn cho con

Cách chọn lựa khôn ngoan

Theo giáo viên Trịnh Mai Chi - Trường Mầm non Bông Mai 2 (Bắc Từ Liêm, Hà Nội), trong cuộc sống hiện tại, để chuẩn bị tương lai cho con mình, việc tạo cho trẻ sự tự tin và quyết đoán, có trách nhiệm với chính việc làm của mình là điều cần thiết. Ngay từ khi trẻ còn ở lứa tuổi mầm non, phụ huynh cần tạo cơ hội và hướng bé vào các hoạt động yêu cầu trẻ phải lựa chọn. Đồng thời, để trẻ có trách nhiệm đối với sự lựa chọn của mình.

Những hoạt động thường ngày cũng có thể dạy bé về điều này: Dắt trẻ đi siêu thị và để con chọn những món đồ cần thiết cho bản thân. Có thể sau đó, về nhà, trẻ không thích món đồ đó nữa mà thích món đồ khác của anh (chị, em) hơn. Song, cha mẹ cần yêu cầu con phải sử dụng món đồ đó. Bởi, đó là sự lựa chọn của trẻ.

“Việc dạy con lựa chọn là một kỹ năng quan trọng cho đứa trẻ “hiện đại”. Bởi, trẻ sẽ phải học cách ra nhiều quyết định từ rất sớm, chứ không thể chỉ chờ bố mẹ suy nghĩ, quyết định thay “tất tần tật” mọi thứ. Việc ra quyết định có vẻ như “quá sức” với một đứa trẻ. Song, nếu được hướng dẫn từ nhỏ, trẻ sẽ linh hoạt, có nhiều kinh nghiệm và biết cách ra quyết định một cách khôn ngoan hơn”, giáo viên Mai Chi cho biết.

Theo nữ giáo viên, mặc dù nghe có vẻ khó, nhưng các phụ huynh có thể bắt đầu từ những việc vô cùng đơn giản. Ví dụ, khi đưa trẻ đến một quán ăn, cha mẹ không nên tự ý gọi mọi thứ cho con. Thay vào đó, hãy đưa ra cho trẻ quyền chọn lựa. Trẻ sẽ phải chọn lựa xem thích cái nào hơn và “chịu trách nhiệm” (ăn hết) món đã gọi. Tương tự, khi mua quần áo hay đồ chơi, cha mẹ cũng nên để trẻ chọn một trong hai món đồ.

Bên cạnh đó, phụ huynh có thể chỉ ra cho con thấy những bài học quan trọng được rút ra từ việc biết lựa chọn. Ví dụ, có những quyết định của trẻ sẽ ảnh hưởng đến chính con cũng như những người khác. Để giúp trẻ trau dồi khả năng lựa chọn, trước tiên, cha mẹ phải đưa ra các lựa chọn trong giới giạn.

Nữ giáo viên cho biết, sẽ thật tuyệt vời khi cha mẹ để trẻ được quyền lựa chọn. Tuy nhiên, một lưu ý là, việc được phép lựa chọn không bị kiểm soát và không giới hạn cũng có thể gây cản trở khả năng lựa chọn ở trẻ. Do đó, giới hạn là rất quan trọng. Vì vậy, phụ huynh cần để trẻ biết rằng, có một số thứ không được phép lựa chọn. Ví dụ, việc thắt dây an toàn trước khi xe chạy không phải là một việc được lựa chọn. Do đó, trẻ không thể lựa chọn những điều đã là quy tắc.

“Phụ huynh cũng nên đưa ra lựa chọn phù hợp với lứa tuổi của con mình. Trẻ nhỏ có thể chưa xử lý được những lựa chọn giống như trẻ lớn hơn. Ví dụ, hãy cùng xem sự thay đổi trong các lựa chọn trò chơi của trẻ theo độ tuổi. Một lựa chọn thích hợp cho trẻ mới biết đi là: “Con muốn ngồi xích đu hay đi cầu trượt?”. Nhưng đối với trẻ tiểu học, “Con muốn đi xe đạp một mình hay với bạn?”. Hãy nghĩ về những lựa chọn mình đưa ra và xem xét liệu chúng có phù hợp với con không”, giáo viên Mai Chi gợi ý.

Ngoài ra, phụ huynh không nên đưa ra quá nhiều phương án cho một lựa chọn. Bởi, theo giáo viên Mai Chi, thực tế, dù người lớn hay trẻ nhỏ cũng đều trải qua cảm giác choáng ngợp khi có quá nhiều lựa chọn. Do đó, cần giới hạn sự lựa chọn. Khi đó, trẻ sẽ dễ dàng và có khả năng đưa ra lựa chọn một cách cẩn thận. Vì vậy, khi con đang mặc quần áo, thay vì hỏi trẻ muốn mặc chiếc áo nào, phụ huynh có thể nói: “Con muốn mặc áo màu xanh lá cây hay áo đỏ?”.

Khi lớn hơn, trẻ sẽ có thể xử lý nhiều lựa chọn hơn. Song, phụ huynh vẫn nên quan tâm đến các lựa chọn mà mình đưa ra cho trẻ. Ví dụ, khi trẻ chuẩn bị chọn quần áo trong tủ, hãy giới hạn các lựa chọn của con bằng cách đảm bảo rằng, tất cả món đồ con muốn mặc đều phù hợp thời tiết. Chẳng hạn, phụ huynh không nên để áo ba lỗ trong tủ của trẻ vào mùa Đông.

“Phụ huynh cũng chỉ nên cho trẻ lựa chọn những việc đơn giản. Trẻ cần thực hành đưa ra lựa chọn. Tuy nhiên, trẻ không thể tự lựa chọn đối với những vấn đề nghiêm trọng, có thể mang lại hậu quả. Trẻ em không thể luôn dự đoán toàn bộ kết quả của các lựa chọn. Các bố mẹ cũng không nên yêu cầu trẻ lựa chọn giữa một tuỳ chọn tồi tệ và tuyệt vời. Thực tế, khi làm như vậy, bố mẹ đang cố gắng làm cho trẻ thiên về chọn một bên. Điều này là không công bằng. Trẻ đang thực hành đưa ra lựa chọn, nên cần để con được trải nghiệm thực sự”, cô Mai Chi chia sẻ.