Chuyện cần nói khi con sắp biết yêu

Những con số rợn người

NHS. Huỳnh Thị Thu Hà, Khoa Kế hoạch hóa Gia đình, Bệnh viện Từ Dũ chia sẻ: “Là nhân viên y tế được phân công công tác ở các phòng tư vấn khi tiếp xúc với các trường hợp vị thành niên mang thai ngoài ý muốn chúng tôi luôn chứng kiến nhiều hoàn cảnh thật đau lòng”.

Như câu chuyện của một cô bé 14 tuổi mà chị Thu Hà kể lại. Nhà cháu khá giả, mỗi người có phòng riêng và đều được trang bị máy tính nối mạng Internet. Đêm nào, cháu cũng ngồi chat với một người bạn trai quen trên mạng. Sau đó hẹn hò gặp nhau. Cháu không biết nhiều về anh ta, ngay cả một cái tên thật đầy đủ, tuổi và nhà cửa. Nhiều lần hẹn hò nhau ở trước cửa siêu thị và đi đến nhà trọ. Rồi chuyện đó đã xảy ra, khi phát hiện con có thai anh ta không liên lạc nữa số điện thoại cũng đã thay đổi. Con sợ nên có nói với mẹ lúc này thì đã tắt kinh hơn 4 tháng…

Trong hàng trăm câu hỏi gửi về Chuyên mục Hỏi & Đáp của website Bệnh viện Từ Dũ, có nhiều câu hỏi mang vẻ ngượng ngùng, lo lắng của các bạn gái tuổi còn rất trẻ, đặc biệt là các bạn gái ở độ tuổi vị thành niên. Điều đáng quan tâm là phần lớn các bạn ấy đều chưa được tiếp cận đầy đủ hoặc chưa được giáo dục về giới tính nên vốn kiến thức để tự chăm sóc, bảo vệ bản thân rất hạn chế. Các em không biết mình có thai, chỉ thấy cơ thể có thay đổi lạ, thậm chí có em còn mang “nịt bụng” để giấu bố mẹ.

Những rung động đầu đời (ảnh minh họa)

Nếu như trước kia tuổi bỏ thai của vị thành niên nhiều nhất ở lứa tuổi 18-19 thì thời gian gần đây số tuổi ấy càng nhỏ dần đi, một số cháu chỉ mới 14-15 thậm chí có nhiều cháu chỉ 12-13 tuổi. Theo thống kê của phòng Công tác Xã hội, Bệnh viện Từ Dũ, trong những năm gần đây, đồng thời với tổng số trẻ được sinh ra mỗi năm tại Bệnh viện từ 60.000 – 65.000 ca, thì số liệu phá thai ngoài ý muốn ghi nhận được gần 50.000 trường hợp, và số ca ngày càng tăng dần theo số năm. Năm 2016, có 18.987 ca pha thai ngoài ý muốn không kể trường hợp thai lưu, thai dị tật. Năm 2017, con số này là 19.108 ca. Và riêng 6 tháng đầu năm nay đã có đến 9.245 ca.

Theo các bác sĩ, việc phá thai, dù với phương pháp nào, cũng để lại hậu quả không những cho sức khỏe, tâm lý của người phụ nữ. Đối với sức khỏe sinh sản, viêc phá thai ngoài ý muốn, đặc biệt ở đối tượng vị thành niên dễ dẫn đến hậu quả nguy hiểm như: thủng tử cung, thủng ruột, viêm phúc mạc, tổn thương niêm mạc tử cung, dính buồng trứng, tắc vòi trứng (vô sinh , hiếm muộn), thậm chí tử vong... Bên cạnh đó, phá thai ngoài ý muốn có thể sẽ dẫn đến những ám ảnh về tâm lý, ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống tinh thần, hạnh phúc gia đình về sau này.

Nói chuyện với con

Theo NHS. Huỳnh Thị Thu Hà, hầu hết các cháu gái khi đến giải quyết thai tại khoa Kế hoạch hóa gia đình đều chưa được bà, mẹ hoặc chị gái chuẩn bị tốt trong giai đoạn này. Khi được hỏi, các cháu rất mù mờ về mọi thứ đang thay đổi trong cơ thể mình về thể chất cũng như về tinh thần. Do đó, để con không bối rối, NHS. Huỳnh Thị Thu Hà gợi ý các mẹ nên giáo dục giới tính cho con và nói cho con biết những thay đổi về thể chất và tinh thần trong giai đoạn dậy thì.

Về thể chất, hay nói với con về những biến đổi và sự trưởng thành của cơ quan sinh dục như: Sự phát triển của vú hiện tượng có khí hư và chu kỳ kinh nguyệt. Trước khi có kinh sẽ có hiện tương có khí hư, có đau bụng, có hiện tượng nổi mụn trứng cá. Kinh nguyệt là sự chảy máu hàng tháng/lần có kinh tháng này đến lần có kinh của tháng tới cách nhau từ 28-40 ngày máu chảy trong 3-7 ngày .

Hướng dẫn cho con cách giữ gìn vệ sinh kinh nguyệt bằng cách chuẩn bị băng vệ sinh cho con, hướng dẫn con cách thay băng để vi trùng không có điều kiện sinh sôi gây viêm nhiễm vì điều đó có thể ảnh hưởng đến chức năng sinh sản sau này của con .

Nói với con về hiện tượng kinh nguyệt có liên quan nhiều đến sức khỏe của người phụ nữ và con đang bước vào giai đoạn này, con đủ trưởng thành và có khả năng thụ thai

Về tinh thần, mẹ hãy nói cho con biết về con trai và con gái có thể có những cảm xúc giới tính trong thời kỳ này nhưng đó chỉ là biểu hiện của sự thay đổi về sinh lý tạm thời chưa phải tình yêu thực sự, giúp con tránh những cảm xúc mạnh mẽ rồi yêu đương quá sớm làm ảnh hưởng đến chuyện học tập. Cần có thời gian thăm hỏi chuyện sinh hoạt, học tập và bạn bè của con dù chỉ một lần trong ngày.

Cần rèn luyện cho con có những kỹ năng sống giúp con xây dựng được các mối quan hệ bạn bè biết cách giải quyết mâu thuẫn, biết cách cùng hợp tác với người khác trong nhóm, hình thành lòng tự trọng cũng như biết kìm chế trước sức ép từ bạn bè cùng lứa và biết nói lên tiếng nói của mình với người lớn để không tham gia vào những hành vi nguy cơ có hại cho sức khoẻ và bảo vệ cho bản thân mình và cho người khác.

Nói với con về sự thay đổi trên là điển hình của trẻ vị thành niên, nhưng chúng chỉ tạm thời và sẽ qua đi theo sự trưởng thành dần lên của con. Tuy nhiên, một số hành vi và sự chọn lựa của tuổi vị thành niên không đúng có thể gây hậu quả suốt đời .