Tràn lan bánh trung thu '3 không'

Bánh “3 không” đắt khách

Trưa 10/9, bên hông khu vực gần chợ Thiếc (quận 11), tại một hàng bán rau củ bày thêm rổ bánh trung thu nhìn khá bắt mắt. Người bán giới thiệu bánh rất ngon, chất lượng tốt, giá cả phải chăng.

“Loại thập cẩm 2 trứng có giá 55.000 đồng/cái, một trứng giá 50.000 đồng; các loại bánh chay chỉ từ 30.000 đồng/cái… Bánh ngon nên khách mua nhiều lắm” - người bán chào mời.

Cầm thử chiếc bánh trung thu, chúng tôi khá bất ngờ vì bánh chỉ được bọc sơ sài lớp giấy bóng được dán keo chứ không được đóng gói chắc chắn. Bao bì ngoài chữ “bánh trung thu”, một số thành phần nguyên liệu được liệt kê như bột mì, đường cát, trứng, đậu xanh… thì không có tên thương hiệu, cơ sở, ngày sản xuất và hạn sử dụng. Người bán hàng nói rằng, bánh do một người quen gửi, khách hàng thấy ngon, hợp túi tiền nên mua, không ai hỏi thêm gì.

Ngay góc gần chợ Hòa Bình (quận 5), chúng tôi cũng được chào mời đủ loại bánh trung thu được giới thiệu hàng “nhà làm”, có giá chỉ khoảng 25.000 - 40.000 đồng/cái.

Tuy nhiên, khi chúng tôi tỏ vẻ ái ngại vì bánh không có thương hiệu, không thể làm quà biếu tặng, bà T. (bán trái cây) khẳng định: “Do bánh tự làm nên chỉ có cơ sở sản xuất, nếu chị mua nguyên hộp (4 hoặc 6 bánh), em sẽ bỏ vào hộp sang trọng để chị làm quà tặng.

Bữa giờ nhiều người cũng đến đây mua làm quà nhiều lắm vì giá rẻ, mua từ 2 hộp trở lên còn được giảm giá 10%”. Đề cập đến thời hạn sử dụng, người bán khẳng định: “Thời hạn là… vô hạn. Cứ để tủ lạnh là không lo hư hỏng”.

Còn tại chợ Bình Tây (quận 5), chúng tôi được chào mời đủ loại bánh trung thu được nói là nhập ngoại. Sạp Đ.T giới thiệu bánh trung thu Liuxinxu ngàn lớp trứng muối tan chảy có giá 50.000 đồng/hộp 6 cái, bánh lava trứng giòn chảy Bibizan và bánh trung thu Bibizan có giá 70.000 đồng/hộp 12 cái… Trên bao bì sản phẩm, ngoài dòng chữ nước ngoài đều không có nhãn phụ tiếng Việt.

“Tất cả đều là hàng nội địa Đài Loan (Trung Quốc), có hạn sử dụng 90 ngày. Bánh luôn cháy hàng vì độ ngon lạ, được khách hàng ưa chuộng. Đa số các loại bánh này đều nhập theo đường tiểu ngạch, mỗi lần chỉ được 1 - 2 thùng nên muốn mua số lượng lớn phải đặt trước” - nhân viên nói.

Tiến sĩ Phan Thế Đồng, Phó chủ tịch Hội Dinh dưỡng thực phẩm TPHCM, cho biết, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã xác định, các loại nguyên liệu làm bánh như sữa, ngũ cốc, trái cây khô, các loại hạt, gia vị… đều dễ phát triển nấm mốc, bị ô-xi hóa và biến chất. Chúng càng dễ biến chất do khí hậu Việt Nam nóng ẩm quanh năm. Người ăn các loại bánh hết hạn dùng này có thể bị tiêu chảy, buồn nôn, thậm chí bị ngộ độc cấp tính, tổn thương gan...

Kiểm tra không xuể

Ngay từ đầu mùa trung thu, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) đã chỉ đạo Cục QLTT các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm tra, kiểm soát các cơ sở sản xuất bánh trung thu về nguyên liệu sản xuất bánh, sử dụng phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, chất lượng sản phẩm... để đảm bảo quyền lợi của người tiêu dùng.

Tuy nhiên, các loại bánh trung thu nhà làm kiểu “3 không”, bánh nhập lậu giá rẻ không rõ nguồn gốc vẫn liên tục “đến hẹn lại tung hoành”.

Chỉ trong những ngày đầu tháng 9, lực lượng QLTT TPHCM liên tục phát hiện lượng lớn bánh trung thu không nhãn mác, xuất xứ. Ngày 6/9, Đội QLTT số 17 kiểm tra đột xuất điểm kinh doanh thực phẩm bánh kẹo trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh (quận Bình Thạnh), phát hiện 216 bánh trung thu hiệu Pamiriter (hộp 6 cái).

Toàn bộ số hàng hóa không có hóa đơn, chứng từ, trên sản phẩm có chữ nước ngoài, không có nhãn phụ bằng tiếng Việt, không có hồ sơ công bố an toàn thực phẩm theo quy định.

Trước đó, Đội QLTT số 12 và Công an phường 6, quận Gò Vấp kiểm tra Công ty TNHH H.B (Lê Đức Thọ, phường 6, quận Gò Vấp), phát hiện 200 bánh trung thu KK Lava Custard cũng chung tình trạng “3 không”, trị giá hơn 4,7 triệu đồng. Toàn bộ số hàng trên đang được tạm giữ để xử lý theo quy định.

Một cán bộ QLTT thừa nhận “kiểm tra, thu giữ không xuể” bởi lực lượng quản lý mỏng, trong khi đối tượng kinh doanh sử dụng nhiều hình thức bán hàng từ trực tiếp đến online, người mua ham rẻ.

Ngày 10/9, đại diện Ban quản lý An toàn thực phẩm (ATTP) TPHCM cho biết, đơn vị đang tăng cường kiểm tra, giám sát các sản phẩm phục vụ tết Trung thu. Thời gian kiểm tra từ nay đến ngày 9/10.

Theo bà Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng ban Quản lý An toàn thực phẩm TPHCM, người tiêu dùng không nên dễ dãi, ham rẻ khi chọn mua bánh trung thu để tránh trường hợp “mua xong có chuyện thì không biết kêu ai”.

Liên quan đến bánh trung thu “nhà làm”, bà Lan nói: “Bánh nhà làm thì hãy để nhà ăn hoặc biếu tặng người thân quen ăn và chịu trách nhiệm với họ. Còn khi làm ra để bán cho nhiều người, số lượng lớn sẽ kèm theo nhiều nguy cơ mất an toàn thực phẩm.

Khi đó, sản phẩm buộc phải đáp ứng điều kiện về an toàn thực phẩm, được cơ quan chức năng thẩm định, đáp ứng đủ điều kiện thì mới sản xuất, khi sản xuất phải công bố chất lượng sản phẩm , chứ không phải cứ nói “nhà làm” rồi bán tràn lan khắp nơi”.